Dit jaar heb ik ongekend vaak de businesscase voor Nul op de Meter nieuwbouw verkend voor verschillende opdrachtgevers. De conclusie: de nieuwe EPV-wetgeving stelt corporaties prima in staat om te investeren in Nul op de Meter nieuwbouw. Waar dit in sommige renovatieprojecten nog complex is, geldt dat de EPV voor nieuwbouwprojecten de onrendabele top flink kan verkleinen en dus positief bijdraagt aan de businesscase. Het gevolg: in 2017 zullen de meeste corporaties voor hun nieuwbouwprojecten eisen dat deze voldoen aan de eisen voor het toepassen van EPV. De technieken zijn er, financieel is het mogelijk en ook op het gebied van wooncomfort kunnen de toekomstige bewoners er flink op vooruitgaan. Maar om aan de EPV-eisen te voldoen, moet aan de huurder een prestatiegarantie worden verstrekt en bovendien zijn er een aantal praktische valkuilen op het vlak van samenwerking, contractvorming en monitoring. Met voldoende kennis van zaken kunt u die eenvoudig omzeilen. Is uw organisatie er al klaar voor?
Regisserend opdrachtgeven groeit in Nederland. Geen ellenlange bestekken en ingewikkelde aanbestedingsprocedures meer, maar een vraag vanuit de opdrachtgever die ruimte laat voor innovatieve oplossingen en de praktijkervaringen van aanbieders al vroeg in het proces een plek biedt. Veel opdrachtgevers hebben ermee geëxperimenteerd en hun selectieprocessen inmiddels aangepast. Voor de koplopers wordt 2017 het jaar van het next-level, waarbij in de scoring de kwaliteitsaspecten van de aanbieding steeds belangrijker worden ten koste van het prijsaspect. Met als ultieme vorm het selecteren van de beste propositie bij een vooraf gegeven budget. Welke aanbieder is in staat het beste totaalpakket te leveren voor het beschikbare budget? Dat is de vraag die in 2017 steeds vaker centraal zal staan. Voor aanbieders betekent dat een integrale afweging van prijs en kwaliteit om tot de beste aanbieding te komen. Hoe gaat u in 2017 om met deze verschuiving?
De aannemerij is traditioneel gewend om vooral arbeidscapaciteit te leveren in de vorm van ‘handjes’ en producten en bouwstoffen in te kopen. Met de komst van nieuwe marktvragen en nieuwe concepten voor Nul op de Meter, volledige zonnedaken en supersnelle badkamerrenovaties, verschuift de kerntaak van de aannemer langzaam van het organiseren van bouwcapaciteit naar het bieden van toegevoegde waarde voor de klant en de eindgebruiker. In 2017 zal, zowel voor nieuwbouw als voor renovatie, de focus meer en meer komen te liggen op industriële productie van gestandaardiseerde bouwcomponenten en integratie van installatiecomponenten en bouwdelen. Wie niet langer denkt in losse projecten maar de complete woningmarkt als het project ziet, ziet voldoende schaal om goedkoper te produceren en dus de kostprijs flink te verlagen. De potentie hiervan is enorm en de impact vele malen groter dan de meeste bouwpartijen voorzien. Gaat u naarstig op zoek naar een sterke businesscase op basis van toegevoegde waarde voor uw product of concept, of wacht u tot u wordt ingehaald door spelers uit andere markten
die de bouw als kansrijke nieuwe groeimarkt zien?
In 2016 bloeide de woningmarkt op en werden nieuwbouwplannen die in de crisis in de lades waren verdwenen, massaal uitgevoerd. Het herstel zal in 2017 doorzetten, waarmee de markt in zeer korte tijd van economische crisis naar een hoogconjunctuur wordt gestuwd. Daarmee is de verleiding groot om de draad van voor de crisis weer op te pakken en veranderprocessen en productinnovaties uit te stellen. Toch wordt voorspeld dat deze opleving tijdelijk is. Op de middellange termijn zullen vergrijzing en krimp zorgen voor een dalende vraag naar woningen en komt er langzaam een einde aan de nieuwbouwgolf die Nederland vanaf de wederopbouwperiode heeft gekenmerkt. Vanaf dat moment krimpt de nieuwbouwproductie, terwijl de noodzaak voor onderhoud blijft bestaan en worden kwaliteitsaanpassingen aan de bestaande woningvoorraad steeds noodzakelijker. Hoe bereidt u uw organisatie voor op deze vooruitzichten? Nu is de tijd daarvoor aangebroken!
Nul op de Meter hield de gemoederen flink bezig in 2016 en in 2017 zal dat niet anders zijn. Er zijn voor- en tegenstanders en ondertussen ontstaan er steeds meer varianten en afgeleiden. Naast de all-electric variant ontstaat in de EPV-wetgeving ruimte voor het behouden van de gasaansluiting (onder zeer strikte voorwaarden!), aansluiting op warmtenetten en een NoM-ready aanpak waarbij woningen in stappen naar het niveau van Nul op de Meter worden verduurzaamd. Het gevolg van deze divergentie van Nul op de Meter is dat het voor steeds meer partijen in de markt interessant wordt om zich erin te verdiepen en hierop in te zetten. Met een flinke besparingsdoelstelling voor 2020 en een zeer ambitieuze stip op de horizon in 2050 zullen opdrachtgevers meer en meer gaan vragen om NoM(-ready) oplossingen. Blijft u vooral argumenten verzinnen waarom Nul op de Meter niet zal werken, of springt u vol overtuiging in dit marktsegment?
In 2017 staan er weer verkiezingen voor de deur. Voor veel organisaties een reden om een pas op de plaats te maken en pas nieuwe plannen te ontwikkelen wanneer de nieuwe regering haar beleidsroutes heeft bepaald. Met afwachten komt de markt echter niet verder en bovendien weten we in de bouw inmiddels dat een afwachtende houding leidt tot meer regulering vanuit Den Haag om de algemene doelstellingen toch voor elkaar te kunnen krijgen. Wanneer de sector in staat is om belangrijke keuzes te maken voordat de regering deze maakt, is juist het omgekeerde mogelijk. Neemt u het heft in eigen hand door de politiek te inspireren met een brancheoverstijgende toekomstvisie? Of wacht u af tot Den Haag de sector een route oplegt?
De digitale revolutie gaat uiteraard door in 2017. Hoewel traditioneel bouwen weinig met deze digitale wereld te maken had, zijn er anno 2017 allerlei kansen om op in te spelen. Van de opkomst van BIM in planvorming en uitvoering, tot slimme domotica die de gebruiker (en verhuurder?) in staat kan stellen om vanaf de tablet of smartphone het huis te bedienen en de energierekening bij te houden. Technisch gezien is er van alles mogelijk, maar voor veel partijen is samenwerking met dienstverleners en ICT-experts noodzakelijk om echt tot innovatie te komen een drempel. Gaat u in 2017 aan de slag met BIM, the Internet of Things en domotica, of wacht u nog een jaartje?
U ziet, 2017 kan weer een interessant jaar worden als het gaat om innovaties in processen en producten. De bouwsector staat er beter voor dan enkele jaren geleden en er is weer ruimte om vooruit te kijken. De mogelijkheden zijn eindeloos. En tegelijkertijd kent iedere innovatieroute zijn eigen beren en onzekerheden. Mijn missie is om ook in 2017 corporaties, bouwbedrijven, onderhoudsbedrijven, toeleveranciers en opdrachtgevers te inspireren en bij te staan in de veranderingsprocessen die vooruitgang creëren in de typisch Nederlandse volkshuisvesting. Doet u mee?
Reacties