“We kennen elkaar al jaren. We kunnen alles tegen elkaar zeggen. We kunnen het goed met elkaar vinden. We praten makkelijk en als me iets niet zint zeg ik het ook gewoon”.

Allemaal oprecht gemeende uitspraken van de 17 mannen en een vrouw die de training Betekenisvolle Relaties in de Bouw volgen. Het is allemaal waar. Maar de vraag is of je echt invloed hebt op elkaar, of je elkaar daadwerkelijk verstaat. Of je elkaar echt bereikt en de onderlinge relatie daardoor echt wordt versterkt zodat je samen een positief effect kunt bewerkstelligen in je werk, voor de klant van de klant.

Nee, is het korte antwoord. Op de eerste dag van de vierdaagse training waaraan managers vastgoed van woningbouwcorporaties, aannemers en leveranciers deelnemen, wordt al snel duidelijk dat iedereen zich weinig bewust is van het effect van z’n communicatiestijl op het onbewuste brein van de ander.   

Dat ligt niet aan deze mannen en (1!) vrouw. Het ligt aan de werking van ons brein, de ego-defensie mechanismen en het feit dat we ons niet of nauwelijks bewust zijn van hoe de ander ons ziet (perceptie). Als een koude douche komt hierover heen dat wij mensen slechts 98% van de tijd in contact met anderen bewust zijn van ons handelen.

Het gekke is dat je dat niet zo ervaart. Op deze ochtend van 1 februari is iedereen is wakker, stelt zich open op, is alert, van goede wil en bovendien goed gemutst. Iedereen voelt zich heel erg aanwezig, aandachtig en zich bewust van de urgentie om met elkaar in de keten meer impact te maken. Bestaat het echt dat je met deze alerte houding tegelijkertijd in je onbewuste brein “zit”? Dat je handelen volledig stuurt en bepaalt, zonder dat je er grip op hebt? Ze kunnen het nauwelijks geloven.

De mannen duiken erin, doen oefeningen, reflecteren, verbazen en verwonderen zich. Er ontstaat een gesprek tussen een woningbouwcorporatie en leverancier over de wens om vroegtijdig te worden betrokken bij de strategische visie op een complex en de verduurzaming daarvan. Los van de inhoud verloopt het gesprek exact zoals je het niet zou willen. De heren blijven elkaar bestoken met argumenten die rationeel en logisch zijn maar die bij de ander op een grote muur van weerstand stuiten. Na een kleine 10 minuten laat de trainer dit stoppen. De groep observeerde en herkenden zichzelf. De twee mannen voelden zich gefrustreerd, vermoeid en vertwijfeld. Ze hebben de beste bedoelingen met elkaar en toch konden zij elkaar niet bereiken, laat staan versterken.

Wat is hier aan de hand? Kort gezegd is hier alleen het ego aan het werk. Het gesprek is gericht op het pushen van de eigen zienswijze, het beargumenteren van het eigen gelijk. En dat wordt ervaren als eigen belang waarop weerstand ontstaat. Bij navraag blijken beiden nauwelijks te kunnen samenvatten wat de ander heeft gezegd.

Elkaar bevragen om de ander werkelijk te begrijpen kun je leren in deze groep waarin opdrachtgevers en opdrachtnemers gelijken zijn. Niet abstract en hoog-over, maar concreet en zichtbaar. Niet met hypothetische stellingen maar met de echte uitdagingen die je tegenkomt in de samenwerkingen die daadwerkelijk bestaan. De leervragen die vooraf zijn geïnventariseerd spreken boekdelen:

Hoe kan ik op andere niveau meedenken? Hoe kan ik vroegtijdig aanhaken om zo mee te denken en waarde toevoegen? Hoe kan ik mij beter positioneren om vanuit verbinding invloed uit te oefenen in een vroegtijdig stadium? Hoe kan ik invloed krijgen op meerdere beslissingen in de ketensamenwerking? Hoe kan ik de relatie opdrachtgever en -nemer positief beïnvloeden? Hoe kan de relatie gelijkwaardiger worden? Hoe motiveer ik teamgenoten om anders met elkaar om te gaan? Hoe krijg ik ze mee? Hoe kan ik de scherpe kantjes benoemen? Hoe verhoud ik me tot een snel veranderende wereld? 

Al deze wensen kunnen in vervulling gaan, zoveel is zeker. Een zekerheid is ook dat daarvoor een andere houding nodig is. En die verandering begint bij jezelf; wanneer jij ander gedrag vertoont, gaan mensen ook anders reageren. Er ontstaat een ander gesprek, het begin van een betekenisvolle en liefst langdurige relatie.

Je leert in deze vierdaagse hoe je voorbij je eigen ego een ander gesprek voert. En hoe je het defensiemechanisme van het ego tegenover je langzaam ontmantelt. Dat vraagt een heel andere houding: open, kwetsbaar, eerlijk, intelligent, empathisch en oordeel vrij. Dat is makkelijker gezegd dan gedaan en vergt oefening.

De training Betekenisvolle Relaties in de Bouw bestaat uit vier losse dagen op een bijzondere locatie in het midden van het land. De groep is een afspiegeling van opdrachtgevers- en nemers in de sociale woningbouw. De relatie opdrachtgever en – nemer staat centraal. In deze vierdaagse leer je constructieve communicatievaardigheden binnen de context van je werk, met de focus op de verduurzaming van de bestaande bouw. Je leert over veranderingen in de samenleving die invloed hebben op je werk en hoe je je daartoe kunt verhouden. In het najaar start een nieuwe ronde met maximaal 18 plaatsen, verdeeld over opdrachtgevers- en nemers.