Gemeente Hoogeveen ontwikkelt de bedrijventerreinen Buitenvaart en Riegmeer. Het project is door Novem uitverkoren als boegbeeld duurzaam ontwikkeld bedrijventerrein. Opmerkelijk is het plan om restwarmte van een van de bedrijven elders op het terrein te gebruiken.
2 F E B R UA R I 2005
Zuivelpark
Buitenvaart ligt ten zuidoosten van Hoogeveen en bestaat
uit drie gedeelten (zie figuur 1): het al ontwikkelde Bui-
tenvaart I (totaal 48 ha; Buitenvaart II (circa 27 ha; nu in
ontwikkeling) en servicegebied De Turbine, tussen Buiten-
vaart I en II in. De Turbine zal in ??n gebouw centrale
diensten herbergen voor alle bedrijven op Buitenvaart en
voor verkeer op snelweg A37. Het gaat hierbij om een
tankstation, een onderhoudsbedrijf voor vrachtwagens
en een wasstraat voor vrachtwagens en personenauto's. In
een tweede gebouw komt een grootschalig restaurant, een
hotel en fitnessruimte.
In het noordelijke gedeelte van Buitenvaart II is een zui-
velpark in aanbouw met kaasfabrieken, een weifabriek en
in een latere fase een fabriek voor kaasverwerking. Bij
kaasbereiding komt veel water vrij. Dit water kan deels
binnen het zuivelpark worden hergebruikt.
Uit onderzoek blijkt dat het deel van het (warme) proces-
water dat niet in het zuivelpark zelf wordt hergebruikt
nog wel van nut kan zijn in het servicegebied:
- de warmte van het water kan worden benut voor ver-
warming van de gebouwen in het servicegebied;
- het water kan worden gebruikt voor de wasstraat;
- de warmte van het water kan worden aangewend om de
uitrijzijde van de wasstraat vorstvrij te houden.
Warmtebron
Niet alle ruimten in het gebouw van De Turbine hoeven
verwarmd te worden. Ruimten voor de bandenservice,
carwash, poetsstraat en opslag hoeven alleen vorstvrij ge-
houden te worden; de temperatuur mag er niet dalen tot
onder 5 oC. De overige ruimten in het gebouw van De
Turbine worden verwarmd en gekoeld.
Het vrijkomende proceswater heeft een temperatuur van
ongeveer 25 oC. Dit warme proceswater kan als warmte-
bron fungeren voor een laag-temperatuur-afgiftesysteem
De bedrijventerreinen Buitenvaart en Riegmeer in Hooge-
veen worden duurzaam ontwikkeld. Uitgangspunten zijn
onder meer het ontwikkelen van een gescheiden stelsel
voor afvoer van hemelwater en hemelwater gebruiken als
bluswater, het verbeteren van fietsverbindingen, effici?nt
ruimtegebruik, gesloten grondbalans en het toepassen van
het Nationaal Pakket Duurzaam Bouwen Utiliteitsbouw.
Ook wordt bijvoorbeeld energiezuinig bouwen en het be-
nutten van restwarmte nagestreefd.
Omdat het plan gevoelig ligt (vooral vanwege de openheid
en de cultuurhistorische waarde van het gebied) heeft de ge-
meente al sinds 1999 overleg met zowel enkele grote vesti-
gers als een bewonerscomit?. Mede door het duurzame ka-
rakter van de plannen werd draagvlak verkregen. In 2002
zijn de plannen door gemeente en provincie goedgekeurd,
maar er loopt nog een procedure bij de Raad van State.
Rob Smit en ..... de Vries
B e d r i j v e n t e r r e i n i n H o o g e v e e n
Gemeente Hoogeveen ontwikkelt de bedrijventerreinen
Buitenvaart en Riegmeer. Het project is door Novem
uitverkoren als boegbeeld duurzaam ontwikkeld bedrijven-
terrein. Opmerkelijk is het plan om restwarmte van een van
de bedrijven elders op het terrein te gebruiken.
duurzamebedrijventerreinenheader
Buitenvaart boegbeeld
Warmte-
wisselaar
Vloerver-
warming
Zonne-
collector
Asfalt-
collector
PV-
paneel
Water-
reservoir
Het gebruik van
het proceswater,
schematisch
weergegeven.
Het zuivelpark in aanbouw.
F E B R UA R I 2005 3
Investering
Het onderzochte energieconcept is op exploitatiekosten
en rentabiliteit vergeleken met een referentie waarbij HR-
verwarmingsketels de ruimten in `De Turbine' verwarmen
en leidingwater wordt gebruikt voor het wassen van de
auto's. Wanneer het proceswater om niet ter beschikking
wordt gesteld is de terugverdientijd 4,5 jaar. Dit stijgt tot
ongeveer 7 jaar, wanneer tot 40% van de reguliere tarie-
ven voor water en warmte in rekening wordt gebracht. Bij
een kostprijs gelijk aan reguliere tarieven is de terugver-
dientijd 12 jaar.
Onderzocht wordt nog of het financieel gezien interessant
is een derde partij te laten investeren. Door een kundige
partij, bijvoorbeeld een installatiebedrijf of een energiebe-
drijf, te selecteren hoeven beheer en onderhoud van het
energiesysteem geen aandachtspunt meer te zijn. Het op te
zetten parkmanagement op Buitenvaart kan hierbij ook
een belangrijke rol vervullen.
De betrokken partijen zijn van plan de handschoen op te
pakken en zich ervoor in te zetten dat het proceswater uit
het zuivelpark wordt herbenut in het servicegebied. In de
eerste helft van 2005 wordt gestart met het ontwerp van
het servicegebied. Daarbij kan het onderzochte concept
nog worden ge?ntegreerd. ??????????????????????????
voor de ruimten in het servicegebied. Koeling van de
ruimten gebeurt met een koelmachine. Door het warme
proceswater te gebruiken voor ruimteverwarming is flinke
energiebesparing mogelijk. Uit berekeningen blijkt dat bij
deze toepassing bijna 27.000 m3 minder aardgas nodig is
dan bij verwarming met HR-ketels; een besparing van
55% op het energiegebruik.
Water
In de wasstraat worden zowel personenauto's als vracht-
wagens gewassen. Per voertuig is gemiddeld 500 tot 600
liter water nodig (evenveel voor personenauto's als
vrachtwagens). Het wateroverschot van het zuivelpark
bedraagt minimaal 500 m3 per dag en dat is genoeg om de
maximale waterbehoefte voor het wassen van vrachtwa-
gens en personenauto's in de wasstraat (75 m3/dag) te
kunnen dekken.
In het zuivelpark wordt het proceswater gereinigd met be-
hulp van Reverse Osmose (RO-installatie). Dit omdat het
water ook wordt hergebruikt in het zuivelpark en voor
dat doel moet voldoen aan hoge kwaliteitseisen. Om de
voertuigen in de wasstraat streeploos te laten opdrogen
wordt daar in de laatste wasgangen ook osmose-water ge-
bruikt. Wanneer de wasstraat proces-water (dus osmose-
water) van het zuivelpark gebruikt, heeft het geen eigen
RO-installatie nodig, wat een besparing oplevert in de in-
vesteringskosten.
Het proceswater uit het zuivelpark zou ook benut kunnen
worden om de uitrijzijde van de wasstraat vorstvrij te
houden. Dit bevordert de veiligheid bij de wasstraat. Het
proceswater wordt dan door een buizensysteem in het as-
falt geleid. Het plan is echter om de uitrijzijde van de was-
straat te voorzien van klinkers, waarmee deze toepas-
singsmogelijkheid vervalt. Een alternatief voor de klin-
kers zou zijn de betonvloer van de wasstraat te verlengen
en daar het buizensysteem in aan te brengen.
van duurzaamheid
Meer informatie
? over het energieconcept: DWA installatie- en
energieadvies, vestiging Rijssen, ir. R.R. Smit
tel. 0548-535540, smit@dwa.nl.
? over de bedrijventerreinen Buitenvaart en Riegmeer:
gemeente Hoogeveen, ir. J.H. de Zeeuw (projectleider)
tel. 06-51546617, j.dezeeuw@adecs-oost.nl.
? zie ook www.dbt.novem.nl voor meer info over het
programma DBT.
DE AUTEURS
Ir. R.R. Smit en
ing. A.M. de Vries
zijn beide werk-
zaam bij DWA in-
stallatie- en ener-
gieadvies.
Situatieschets bedrijventerreinen
Buitenvaart en Riegmeer.
Reacties