De verduurzaming van de sociale huursector is één van de grootste uitdagingen van deze tijd. De techniek is er, de urgentie ook - maar het tempo stokt soms in de praktijk. De RVH-aanpak (Regionale Verbouwstromen Huur) wil daar verandering in brengen. Aanjagers José van der Loop en Sean Vos helpen kleine en middelgrote woningcorporaties om de verduurzamingsopgave slimmer, sneller en betaalbaarder te organiseren. "We noemen onszelf procesfluisteraars", glimlacht José. "We zorgen dat de trein blijft rijden."

José en Sean werken met een team samen binnen Verbouwstromen, een versnellingsprogramma voor de verduurzaming van de Rijksoverheid, aan de RVH-aanpak. Beiden met een eigen accent: José brengt aanbestedingsexpertise in, Sean richt zich op het programmatisch verduurzamen van de woningvoorraad.
“De afgelopen twintig jaar hebben de grote koplopers al veel ervaring opgedaan met grootschalige verduurzaming en ketensamenwerking”, zegt Sean. “Die lessen maken we nu beschikbaar voor de kleine en middelgrote corporaties — het peloton dat vaart gaat maken.”  
José vult aan: “De koplopers zijn al onderweg, nu is het tijd dat de rest kan aanhaken. En niet door opnieuw het wiel uit te vinden, maar door gebruik te maken van de kennis, formats en processen die al werken. Wij ondersteunen ze om hun eigen renovatietrein in te richten.”

Het beeld van die trein is niet toevallig gekozen — het komt uit de symboliek van renovatietreinen die onder andere Aedes ook gebruikt. “Elke verduurzamingsopgave  heeft z’n eigen context”, legt Sean uit, “maar de stappen lijken vaak sterk op elkaar. Toch doen veel corporaties per project weer alles opnieuw: aanbesteding, besluitvorming, contractering. Daardoor staat de bouwtrein telkens even stil”
Met de RVH-aanpak willen ze juist die doorlopende uitvoeringsstroom creëren. “Je contracteert in één keer de juiste ketenpartners voor een langere periode”, zegt José. “Dat kan zomaar honderden uren  aanbestedingswerk schelen per project. Je hoeft niet voor elke 50 of 80 woningen opnieuw te beginnen — dat levert tijd, geld en rust op.”
En de voordelen gaan verder dan efficiëntie alleen. “Als je ketenpartners voor meerdere jaren vastlegt, claim je ook capaciteit. In deze krappe markt is dat goud waard. Je hoeft niet steeds te zoeken of te wachten tot iemand tijd heeft — je weet dat je partners klaarstaan.”

Een van de belangrijkste pijlers van de RVH-trajecten: ruimte laten voor eigenheid. “Geen corporatie is hetzelfde”, zegt Sean. “Ze hebben allemaal hun eigen beleid, woningtypen, bewoners en tempo. Dus we zoeken steeds de overeenkomsten, maar met behoud van die verschillen. Zo blijft het maatwerk, maar zonder dat iedereen opnieuw het proces hoeft uit te vinden.” José: “In de basis gaat het om het versnellen van het proces. We kijken waar standaardisatie kan helpen — bijvoorbeeld bij bewonerscommunicatie of processtappen — maar de techniek zelf blijft flexibel. Het draait niet om één technische blauwdruk, maar om een werkbare structuur.”

De RVH-aanpak is net gelanceerd. De ambitie is om nu drie coalities van corporaties te vormen, die kosteloos procesbegeleiding krijgen vanuit Verbouwstromen. “We zoeken corporaties met een gezamenlijke opgave van zo’n 800 tot 1000 woningen”, vertelt Sean. “We borduren voort op de kennis en ervaring van eerdere koplopers en voegen daar waar nodig kennis van experts aan toe: bijvoorbeeld over juridische aspecten van de aanbesteding, bewonersparticipatie, circulariteit en hittestress.”
Dat laatste klinkt misschien als detail, maar kan heel essentieel zijn, legt José uit. “Bij nieuwbouw wordt hittestress vaak meegenomen, maar bij bestaande bouw niet. Terwijl het steeds belangrijker wordt. Daarom hebben we experts in huis die corporaties helpen om ook dat soort thema’s vroeg in het proces mee te nemen. Hetzelfde geldt voor netcongestie: we zorgen dat de juiste kennis direct binnen handbereik is. Zo bieden we voor ieder knelpunt een handelingsperspectief in de vorm van een expert, praktijkdeskundige van een woningcorporatie of een kennisdocument”

De RVH-aanpak werkt met procesleidraden — geen keurslijf, maar een houvast. “Een aanbesteding is voor veel corporaties een hele puzzel”, zegt José. “Wij willen die puzzel makkelijker maken: door het ontwikkelen van uitgebreide processchema’s die corporaties stap voor stap meenemen — van strategie tot gunning. En we koppelen ze aan anderen die het al eens eerder hebben gedaan. Zo hoef je niet alles zelf uit te vinden.”
Belangrijk is dat corporaties niet eerst hun interne processen volledig hoeven af te stemmen. “Je kunt gewoon instappen met de opgave die je hebt’, benadrukt Sean. ‘We zorgen dat het proces past bij de organisatie, niet andersom.”

Een belangrijke drijfveer achter de RVH-aanpak is de betaalbaarheid van de verduurzaming. “Corporaties geven aan dat die steeds verder onder druk komt te staan”, zegt José. “Met de RVH-aanpak kunnen we daar echt iets aan doen. Door samen te werken, de aanbesteding slimmer te organiseren en ketenpartners langdurig te binden, verlagen we de kosten per woning. Dat helpt huurders, maar ook de corporaties zelf.”

De grootste uitdaging ligt volgens Sean en José in het bijeenbrengen van corporaties en het vinden van focus. “Iedere corporatie zegt: bij ons is het net anders dan bij de buren”, aldus Sean. “Dat klopt ook — maar we focussen liever op wat hetzelfde is. We willen allemaal betaalbare, comfortabele woningen en een efficiënter proces. Als je dat uitgangspunt deelt, komt er ruimte voor een continue trein van projecten.”
En die trein moet blijven rijden, benadrukt José. “Snelheid vasthouden leidt direct tot kostenreductie. En als corporaties en ketenpartners elkaar beter begrijpen, voorkom je stilstand. Aan de voorkant wil iedereen doorgaan, maar de praktijk is soms stroperig: corporaties willen risico’s beheersen, terwijl bouwers juist door willen. Wij zorgen dat die werelden verbonden worden.”

Naast techniek en proces draait alles om vertrouwen en dialoog. “We vragen niet alleen naar harde data, maar ook naar gevoel, de onderstroom”, zegt José. “Past de samenwerking? Is er een klik tussen partijen? Het moet goed voelen, want verduurzaming is een langlopend traject.”
Hun ultieme doel is helder: “We willen onszelf overbodig maken. Als we na vier of vijf coalities een nieuwe standaard hebben neergezet, dan kunnen corporaties  zelfstandig verder, en is versnellen de nieuwe norm geworden.”

Waarom ze dit doen? Sean hoeft niet lang na te denken; “De verduurzaming van de corporatievoorraad is een enorme opgave. Als we daar nu het verschil in kunnen maken, profiteren huurders, corporaties én de samenleving. Betaalbare renovaties, comfortabele woningen, minder CO_? — dat is maatschappelijke winst.”
José: “Het mooiste vind ik dat we met de RVH-aanpak iets maken dat blijft. Geen project, maar een beweging. En die beweging brengt de energie- en materialentransitie, betaalbaarheid en samenwerking allemaal een stap dichterbij.”