Bij renovatieprojecten wordt geëxperimenteerd met prestatiegerichte afspraken. Renovatie luistert nauw waar het gaat om het bij elkaar brengen van techniek (de functionele kwaliteit) en esthetiek (de kwaliteit van de leefomgeving). Je kunt in de uitvoering veel minder rechtbreien, omdat het overgrote deel van het gebouw er simpelweg al is. Voor een toiletpot kun je prima volstaan met het vastleggen van de minimale hoeveelheid water per spoeling. Maar het is onmogelijk om ‘het moet mooi worden’ of ‘een woning met karakter’ als prestatie met elkaar af te spreken. Ik denk dat bij renovatie daarom veel bewuster het verschil gemaakt moet worden tussen een deel dat prestatiegericht wordt aanbesteedt, en een deel dat op een andere manier wordt vastgelegd.

Het zou hiervoor tijd, afstemmings- en uitzoekwerk schelen, als wij de tekening weer bewuster als contractstuk zouden invoeren. Omdat onze wereld gedomineerd wordt door juristen, zijn we helaas doorgeschoten in het schriftelijk vastleggen van kwaliteitsafspraken. In mijn eigen praktijk werken wij steeds vaker met ‘getekende PvE’s’ en ‘getekende bestekken’. Een tekening is een eenduidige verbeelding van complexe afspraken en visualiseert wat in de toekomst gerealiseerd wordt. Als je ‘getekende contracten’ samen met uitvoerende partijen ontwikkelt – bijvoorbeeld door in een intelligent BIM-model te werken – krijg je ook het vertrouwen over en weer, dat wat in het model staat ook werkelijk te maken is. En een mooie bijkomstigheid is dat ook leken het kunnen begrijpen. Visualisatie helpt om bestuurders mee te krijgen en maakt ingrepen ook voor bewoners veel inzichtelijker.

Volgens de UAV gaat de tekstuele omschrijving vóór de tekening. Als we dit los kunnen laten en de tekening in de vorm van een digitaal model weer inzetten als contractstuk, zou je veel intelligenter en makkelijker kunnen renoveren. Misschien is de tekening als contract wel hét sluitstuk om te komen tot echte integratie in de bouw.

Architect-partner van KAW architecten en adviseurs