Duurzame hellende daken en circulair bouwen: dat is de focus van Stichting Dakmeester. Deze krachtenbundeling van producenten en verwerkers voorziet in een constante kwaliteitsmaatstaf, ondersteunt kennisdeling en jaagt daarnaast innovatie aan op gebied van materialen, toepassingen, en verwerking. Dakmeester-partner Unilin speelt een sleutelrol in de ontwikkeling van biobased toepassingen met een minimale impact op het renovatie proces, én op de bewoners. Ko Kuperus, Product Developer bij Unilin, ziet toekomst in de wetenschap. "Met behulp van chemie werken we aan de ontwikkeling van circulair PIR schuim. Dat is, eenvoudig gezegd, echt creatief bouwen met moleculen."

Met zo min mogelijk materiaalgebruik de beste isolatiewaarde bereiken. Dat was de opdracht waarmee Kuperus enkele jaren geleden startte bij Unilin Insulation, producent van isolatiepanelen voor daken, muren, vloeren en zolders, en daarnaast producent van zelfdragende dak elementen. Het gebruik van PIR schuim heeft zijn focus: “PIR schuim is veelzijdig: met weinig materiaal en weinig dikte levert het toch een hoge isolatiewaarde op. Het is meer dan dertig procent dunner in dezelfde isolerende toepassing dan alternatieven zoals houtwol en hennep. Dit betekent dat het hoogteverschil tijdens renovatie beperkt blijft ten opzichte van de oude situatie, waardoor je minder last ervaart in de detaillering bij bijvoorbeeld dakgoten en regenpijpen. Bovendien gebruik je dus aanzienlijk minder materiaal.”
“Maar”, voegt Kuperus toe, “op dit moment wordt PIR schuim nog steeds gemaakt van niet- hernieuwbare grondstofbronnen. Dat kan anders. Daarom werken we aan een alternatief binnen een Europees consortium, waarin we chemische oplossingen ontwikkelen voor PIR schuim van hernieuwbare bronnen. Daar moet je je echt een groepje zeer gepassioneerde R&D-ers bij voorstellen, die in potjes roeren. Hun eerste resultaat is er: Een paar maanden geleden lanceerden we onze eerste Isolatieplaat met dertig procent circulaire content : Utherm Next isolatie voor platte daken en spouw.”

Kuperus merkt in de praktijk dat het woord ‘chemie’ soms een negatieve associatie heeft: het klinkt als ‘vervuiling’.
“Bij biobased en circulair stellen we ons vaak iets ‘natuurlijks’ voor, zoals vlas, hennep, of wol. Niet iets wat in een laboratorium gemaakt wordt. Toch kan chemie bijdragen aan oplossing, en is biologisch niet altijd het enige alternatief. Hennep teel je misschien op plekken waar je ook voedsel zou kunnen verbouwen, en voor wol op grote schaal heb je enorm veel schapen nodig. Zijn die er genoeg, en kun je ze allemaal laten grazen?”
Dat gezegd hebbende, vindt Kuperus wel dat alle wegen bewandeld moeten worden. “We leven in een tijd dat we alle zeilen moeten bijzetten, en op zoek moeten naar een zo groot mogelijke diversiteit aan hernieuwbare grondstofbronnen en materiaalcombinaties, die we optimaal inzetten om onze impact op het milieu te minimaliseren.” Kuperus vindt het daarbij  erg belangrijk om niet alleen te kijken naar de milieu-impact tijdens de productie, maar ook naar de energie die bespaart wordt tijdens het gebruik. “Anders gezegd: de positieve milieu bijdrage van PIR isolatie is vele malen groter dan de beperkte CO₂ uitstoot voor de productie ervan.”

Samen met Heijmans en AA Dak werkt Kuperus met Unilin op dit moment aan een bijzonder project in Roosendaal. Voor woningcorporatie Alwel worden 181 huurwoningen in de Roosendaalse wijk Elisadonk binnen afzienbare tijd verduurzaamd en geüpgraded naar energielabel A. Voor het renoveren van de daken wordt gebruik gemaakt van Usystem DS EAT,een prefab dak element, op maat gemaakt in de fabriek van Unilin in Oisterwijk. Het dak element voegt aan de buitenkant een isolerende schil toe, boven de bestaande dakconstructie. Tussen het bestaande dakbeschot en de nieuwe isolerende schil, wordt  isolatie wol geplaatst, zodat eventuele kieren worden weggewerkt, en in de dakelementen zijn constructieve ribben opgenomen die zorgen voor interne stijfheid. Hierdoor kan het dak element horizontaal van bouwmuur tot bouwmuur overspannen, en wordt het bestaande dak volledig ontlast. Kuperus: “Dat betekent dragen en isoleren in één product. Hierdoor merken huurders weinig van de komst van het nieuwe dak: de bewoner blijft lekker thuis, ’s morgens komt er een steiger in de tuin, en paar uur later zit het dak erop. Dat was ook de vraag van de corporatie.”

Woningcorporatie Alwel had wel een wens in het vervolg traject: is dezelfde oplossing ook mogelijk, maar dan honderd procent biobased? Kuperus: “Dat zijn we gaan onderzoeken. We kwamen uit op het meest bekende biobased materiaal: houtvezels van snoei- en verwerkingsafval. De uitdaging is echter om voor zo’n zelfdragende constructie de balans tussen materiaalgebruik, dikte en isolerende waarde optimaal te krijgen. Honderd procent biobased, betekent dikker en duurder in de uitvoering – is dat dan het antwoord? Uiteindelijk zijn we uitgekomen op een mix van PIR schuim en houtvezels, en is het eindresultaat 85 procent biobased geworden. We hebben het laten uitrekenen, en met deze hybride oplossing komen we uit op zo’n vijftig procent minder CO₂ uitstoot.”
Kuperus vindt dan ook dat de vraag breder gesteld mag worden. “Niet alleen de focus op honderd procent biobased, maar ook op minimale milieu impact, circulariteit, en op realistische, schaalbare systeemoplossingen in de meest compacte elementhoogte.” 
En Stichting Dakmeester? “Zij helpen ons en het netwerk met transparante kennisdeling. Daarnaast zijn ze een verlengstuk van onze kwaliteitseisen. Want een goede dakdekker, aangesloten bij Stichting Dakmeester, word je niet zomaar.”