Vloerconcept verbetert effici?ntie 30 Artikel De vloeren zijn, in tegenstelling tot traditionele betonvloeren, volledig zelfdra- gend en hebben een vlak afgewerkte bovenzijde. De vloer kan dus recht- streeks op de fundering of de woningscheidende wanden worden geplaatst; het is niet meer noodzakelijk tijdelijke onderstempeling toe te passen of wa- pening toe te voegen. Bovendien wordt de vloer tapijtklaar geleverd en hoeft deze dus niet meer te worden afgewerkt met een cementdekvloer. Door de vlakke afwerking kunnen de dragende en niet-dragende binnenwanden rechtstreeks op de vloer worden gelijmd (ook andere bouwsystemen, zoals prefabwanden, kunnen worden toegepast met dit vloerconcept). Kimmen stellen is niet meer nodig, wat een volledige arbeidsgang scheelt. De vloerplaten hebben een breedte tussen de 3.00 m en 3.60 m. Een wo- ning wordt met drie vloerplaten dicht gelegd. Er hoeven daarom slechts twee vloernaden te worden afgewerkt. Voor het leggen van de platen is overigens wel een zwaardere kraan nodig. Nieuw vloerconcept verbetert effici?ntie TNO heeft, in samenwerking met (leden van) Bouwend Nederland en Uneto-Vni, een nieuw vloerconcept ontwikkeld om het bouwproces van nieuwbouwwoningen te optimaliseren. Nieuwe functionaliteiten in het vloerconcept brengen het aantal handelingen van de aannemer op de bouwplaats omlaag en verschuiven het installatieproces van de ruwbouw- naar de afbouwfase. Het bouw- en installatieproces kan zo veel effici?nter worden ingevuld. Onlangs is het nieuwe vloerconcept voor het eerst in de praktijk toegepast. 1 2 3 6 7 8 Vloerconcept verbetert effici?ntie 31 Artikel Het trapgat is opgenomen in ??n enkele vloerplaat. Omdat de vloer ter plaat- se van het trapgat over de woningscheidende wand doorloopt, hoeft dit deel van de woningscheidende wand niet meer met pasblokken uitgevuld te wor- den. Ook vervalt het raveelijzer en het afstuccen en aftimmeren van het trap- gat. Met de toepassing van de vloer is het mogelijk vrij uitkragende hoeken op te vangen. Hoekkolommen en/of lateien zijn niet meer noodzakelijk. Het nieuwe installatieproces Het nieuwe vloerconcept verandert ook het werk van de installateur. De belangrijkste kenmerken van het nieuwe installatieproces zijn de verschui- ving van de installatiewerkzaamheden van de ruwbouw naar de afbouw- fase en de reductie van het aantal arbeidsgangen op de bouwplaats. Voor installateurs is dit een groot voordeel; ze werken laat in het bouwproces in een schone en droge woning. De installateur maakt zijn werk in ??n of twee 1 Twee demonstratiewoningen van Mulder Obdam in Abbekerk. 2 Per transport kan ??n verdieping (drie vloerplaten) worden vervoerd. 3 Transport vanaf de transportslede: een vloerplaat met daarin een volledig afgewerkt trapgat. Het raveelijzer is niet meer nodig. 4 De vrijdragende elementen worden direct op de bouwmuur geplaatst. 5 Plaatsen van de vrijdragende elementen. 6 Aansluiten van de vloerelementen (d=275 mm). 7 De vloerplaten sluiten vlak op elkaar aan. 8 Bij het trapgat loopt de vloer ter plaatse van de woningscheidende wand door, er zijn geen pasblokken nodig. 9 De kalkzandsteen elementen worden rechtstreeks, zonder kimmen, op de vloer geplaatst. 10 Het sleufje voor de elektra, kan worden gebruikt als maatvoering; profielen stellen is niet meer nodig. 4 5 9 10 Vloerconcept verbetert effici?ntie 32 Artikel arbeidsgangen af, wat de kans op beschadigingen bovendien sterk ver- mindert. De benodigde kanalen voor de klimaattechnische installatie worden in de fabriek volledig ingestort, waardoor het installeren van de horizontale ven- tilatiekanalen op de bouwplaats komt te vervallen. De kanalen hoeven op de bouwplaats alleen ter plaatse van de plaatranden te worden doorge- koppeld. De constructief gunstige ligging, in het midden van de vloer, maakt een zeer vrij leidingverloop mogelijk. Voor de cv-leidingen wordt al in de fabriek in de bovenzijde van de vloer een (eigen) sleuventraject gespaard. Daarom hoeven de leidingen in de woning enkel te worden uitgerold en vastgezet. De radiatoren worden rechtstreeks vanuit de sleuf aangesloten. Achter het trapgat kunnen de leidingen overste- ken via een in de vloer ingestorte buisleiding. De cv-installatie kan in de af- bouwfase in ??n afzonderlijke arbeidsgang worden ge?nstalleerd. Ook voor de buizen en leidingen van de sanitaire installatie, rioleringsbui- zen en waterleidingen zijn in de fabriek sleuven gespaard, waardoor ook deze leidingen in ??n arbeidsgang zijn aan te brengen. Voor de elektrische installatie betekent de toepassing van het nieuwe vloer- concept de meest ingrijpende veranderingen. De installatie hoeft pas drie tot vier weken voor oplevering te worden aangebracht. Dit komt omdat de centraaldoos verdwijnt uit de onderkant van de vloer/het plafond. Voor het verdelen van de elektrische installatie wordt gebruik gemaakt van een ver- deelunit. Per verdieping worden ??n of meerdere van deze verdeelunits aangebracht ter plaatse van de aansluiting van de vloer op de woningschei- dende wand. In de betonfabriek wordt een mantelbuis in de vloer gestort. Hierin wordt een bundel kabels getrokken die vanaf de verdeelunit naar de meterkast loopt. Vanaf de verdeelunit worden de kabels in een sleufje dat rondom langs alle wanden loopt, uitgerold. Op ongeveer dertig centimeter hoogte worden de eindpunten aangesloten. Hierdoor komen lange zaklei- dingen en het bijbehorende sleuven, frezen en boren te vervallen. De elektrische installatie kan in twee arbeidsgangen worden aangebracht. Na installatie kan het sleufje worden afgedekt met de bouwkundige plint, waardoor de installatie blijvend uitbreidbaar is. Door deze manier van in- stalleren wordt het later in het bouwproces invullen van klantenwensen mogelijk. Dit is een groot voordeel voor de koper. Demonstratieproject Na de succesvolle productie en installatie van enkele prototypen door de deelnemende bedrijven heeft Bouwbedrijf Mulder Obdam het nieuwe vloer- concept voor het eerst toegepast bij de eerste en tweede verdiepingsvloer 11 12 13 16 17 18 Kim van Zundert, Rogier Donker- voort en Jac de Kroon De auteurs zijn allen werkzaam bij TNO Bouw en Ondergrond. Vloerconcept verbetert effici?ntie 33 Artikel van twee eengezinswoningen. in een demonstratieproject in Abbekerk. Dit project had tot doel de technische en economische haalbaarheid van het nieuwe bouw- en installatieproces op woningniveau vast te stellen. De vloeren zijn geproduceerd door Dycore Systeemvloeren te Oosterhout. De foto's in dit artikel zijn gemaakt bij het demonstratieproject. Het concept paste goed bij een optimalisatietraject dat Mulder Obdam rondom haar bouwproces uitvoert. In het kader van dit traject heeft het bouwbedrijf bovendien kartonnen binnenwanden, een prefab badka- merunit en een prefab toiletunit in de woningen gedemonstreerd. Door de toepassing van het nieuwe vloerconcept en deze maatregelen bleek bij dit project een bouwtijdverkorting van dertien weken mogelijk. Op termijn acht het bouwbedrijf zelfs een halvering van de bouwtijd realistisch. Conclusie Het demonstratieproject is zeer succesvol verlopen. De belangrijkste con- clusie is dat door toepassing van dit vloerconcept een verbetering van de arbeidsomstandigheden en een aanzienlijke verkorting van de bouwtijd in de huidige woningmarkt (economisch) haalbaar zijn. Een vervolgstap is het opstarten van een demonstratiefase waarin meer- dere demonstratiewoningen worden gerealiseerd. Hiermee kan de kwaliteit Partners ABB Bouwend Nederland Dycore Systeemvloeren EchoStreek Systeemvloeren Hager Tehalit TNO Bouw en Ondergrond Uneto-Vni Betrokken partijen demonstratieproject Bouwbedrijf Mulder Obdam Calduran Kalkzandsteen Installatieburo Beuling BV Klaver Giant Groep Mandjes installatietechniek van de eerste praktijktoepassingen worden gewaarborgd. Andere belang- rijke aspecten van de demonstratiefase zijn het verder onderbouwen van de technische en economische haalbaarheid, het opbouwen van kennis- dragers en de participatie van toeleverende industrie voor productontwik- keling gericht op het nieuwe bouwproces. 11 Voor de verdeelunit en de eindpunten wordt een speciaal voorgeboord kalkzandsteen element toegepast. De voorgeboorde gaten hoeven alleen maar te worden uitgebroken. 12 Leidingen voor de klimaatinstallatie zijn opgenomen in de vloerplaat.. De kanalen worden slechts ter plaatse van de plaatranden doorgekoppeld. 13 De cv-leidingen worden uitgerold en vastgezet in een vooraf gespaarde sleuf. 14 De cv-leidingen worden vanuit de sleuf rechtstreeks aangesloten op de radiator, stoeltjes zijn niet meer nodig. 15 Met de cv-leidingen wordt achter het trapgat overgestoken door een ingestorte buis. 16 Voor het verdelen van de elektrische installatie wordt gebruik gemaakt van een verdeelunit ter plaatse van de aansluiting van de vloer met de woningschei- dende wand. 17 Ter plaatse van de verdeelunit wordt een kabelbundel voor de elektriciteit in de ingestorte buisleiding gevoerd. 18 Vanuit de ingestorte buis wordt de kabelbundel de meterkast in gevoerd. 19 De eindpunten worden voorzien van een kabel die naar de sleuf loopt. 20 De elektrakabels worden vanaf de eindpunten uitgerold in de sleuf en afgemonteerd in de verdeelunit. 14 15 19 20