nr 3 2009 interview kjartan skaugvoll8 `voor de bestaande woningbouw zijn HRe-ketels het beste alternatief' nr 3 2009interview kjartan skaugvoll 9 interview Een ondernemer wil zoveel mogelijk producten verkopen; een bakker zoveel mogelijk broden, een slager zoveel mogelijk vlees en een ener- gieleverancier zoveel mogelijk stroom. Dat zou je denken, maar deze logische opsomming gaat niet op voor energieleverancier Nuon. Ster- ker nog, het bedrijf zet zich in om hun klanten te bewegen energie te besparen. Zijn ze daar bij Nuon helemaal gek geworden? "Nee", lacht Kjartan Vonen Skaugvoll. "De verklaring voor ons beleid is twee?rlei: tegenwoordig moeten mensen meer verantwoord omgaan met de schaarser wordende energievoorraad en daarin adviseren wij. Daar- naast bieden we producten aan die energiezuiniger zijn." De directeur Sales van Nuon vertelt enthousiast verder over de motiva- tie van het beleid. "De marge op energie is erg klein. Gemiddeld betaalt iemand 0,23 per kWh. Daarvan is 0,09 daadwerkelijk voor de leve- ring van stroom, de rest gaat in de vorm van belasting naar de schat- kist. Iemand die echt wil besparen, moet niet op zoek gaan naar een goedkopere aanbieder, maar besparen op zijn verbruik en de kosten voor de hele kWh vermijden. En daar willen wij bij helpen." POTENTIE Skaugvoll maakt een vergelijking met zijn geboorteland om aan te geven welke winst er in ons land te behalen is qua besparing. "Als je alleen al kijkt naar het gemiddeld verbruik van een gezin. Dat is in Nederland zo'n 3.500 kW aan stroom en maar liefst 18.000 kW aan gas, in totaal dus 21.500 kW. Dat is bijna hetzelfde verbruik als dat van een gezin in Noorwegen. Maar let op: in mijn geboorteland heerst een strenger klimaat, er moet dus meer verwarmd worden, en in vergelijking met Nederland heeft Noorwegen ook veel meer vrijstaande woningen. Dat bedenkend, bestaat er hier een enorm potentieel om energie te besparen", legt hij uit. Hij vervolgt zijn betoog met een rekensommetje. "Onlangs zijn de resul- taten van een studie gepubliceerd waaruit blijkt dat het toepassen van isolerend glas en andere isolerende maatregelen als spouwmuurisolatie een besparing op het gasverbruik kunnen opleveren van zo'n 35 procent. Dat is meer dan 6.000 kW per gezin! En als alle elektrische apparaten in een huishouden worden vervangen door energiezuinige varianten, kan dat een verdere besparing opleveren van een derde, meer dan 1.000 kW. Dat lijkt mij zeker de moeite waard." NADRUK De cijfers liegen er niet om, maar hoe krijg je de mensen zo ver dat ze teks wilbert leistra foto's nuon Op het gebied van energie- besparing ziet Kjartan Skaugvoll een grote rol weggelegd voor de overheid. Enerzijds door een geleide- lijk toenemend sanctiebeleid in de vorm van belastingen bij energieverspilling en anderzijds door slimmer om te gaan met het verlenen van subsidies op energiebespa- rende producten. En wat die producten betreft, daar kan volgens de directeur Sales van Nuon ook de energiele- verancier bij helpen; door te adviseren, te leveren of door de regie te voeren. Bijvoor- beeld van het speciaal op renovatie gerichte Woon- Optimaal-concept. kjartan skaugvoll nr 3 2009 interview kjartan skaugvoll10 jaarbasis naar ruim twintigduizend nu. Ook voor wat betreft het overheidsbeleid, dat uitgaat van het isoleren van de bestaande voorraad, heeft Nuon al voorwerk gedaan. "April vorig jaar hebben wij Rogro overgenomen, een groep van vijf zelfstan- dig, landelijk opererende bedrijven, gespecialiseerd in dak-, vloer-, gevel- en spouwmuurisolatie. De nieuwe groep Nuon Isolatie richt zich op de particuliere woningmarkt en de woningcorporaties", vertelt Skaugvoll. Hij legt het belang van isolatie uit met een voorbeeld: "De gemiddelde besparing binnen de bestaande woningvoorraad kan flink oplopen. Zo levert spouwmuurisolatie al gauw een besparing op van zo'n 500 m3 gas per jaar, vloerisolatie 350 m3 en dakisolatie 420 m3 per jaar. Een energiebesparing die wel kan oplopen tot 35 procent", stelt hij enthousiast. RENOVATIE Met isolatie kan dus volgens Skaugvoll een behoorlijke besparing worden bereikt. Maar Nuon gaat verder waar het renovatie betreft, stelt hij. "Een van onze nieuwe producten is een concept dat speciaal voor de renovatiemarkt is ontwikkeld: WoonOptimaal. "Wij kunnen met dit pakket woningcorporaties adviseren en begeleiden bij het realiseren van energiebesparende maatregelen, maar we kunnen ook voor de uitvoering zorgen. Een dergelijk pakket resulteert op termijn in een gereduceerde CO2 -uitstoot en een betere verhuurbaarheid. Voordeel voor de verhuurder: voldoen aan de convenantafspraken die in de professionele woningmarkt van kracht zijn. Voordeel voor de huurder: lagere energielasten en een verhoogd wooncomfort." Skaugvoll vervolgt zijn uitleg over de werking van het concept: "Wij onderzoeken de energetische waarde van de woningen en berekenen deze tot in detail door. Daarbij kijken we niet alleen naar de woning, maar ook naar de omgeving, het wooncomfort, de klimaatbeheersing, de gezondheid en de beheerkosten. Bovendien kunnen we met behulp van een aantal referentiewoningen een hele woonwijk doorlichten. Dit resulteert in een advies, waarbij van elke geadviseerde maatregel een kostenplaatje wordt toegevoegd." REGIE De topman van Nuon stelt dat het bedrijf de klant wil binden met een stuk service, door een meerwaarde te leveren. Als voorbeeld hiervan noemt hij dat het bedrijf niet alleen het advies kan leveren, maar ook de regie van de uitvoering kan voeren. "Voor het uitvoeren van energiebe- sparende maatregelen beschikken we over een breed netwerk van gespecialiseerde bedrijven, zoals het installatiebedrijf Feenstra en de voormalige bedrijven van Rogro. Maar op verzoek kunnen we ook samenwerken met lokale aannemers en renovatiebedrijven." Woningcorporaties die al eerder met het renovatiebijltje hebben gehakt, weten dat een goede communicatie met de bewoners van groot belang is. Dit verhoogt ook de betrokkenheid van de bewoners. Speciaal hier- voor heeft Nuon een communicatietraject ontwikkeld. "Vanaf advies tot en met de oplevering hebben we passende communicatieoplossingen ontwikkeld. Daarbij kunnen we na oplevering van maatregelen het termijnbedrag van de bewoners verlagen", legt Skaugvoll uit. DISCUSSIE Op de achtergrond van het ontwikkelen van nieuwe concepten voor de professionele woningmarkt en voor particulieren, speelt de bran- chebrede discussie over de zogenoemde Witte Certificaten. Dit systeem verplicht onder andere energieleveranciers aan te tonen dat ze hun klanten voldoende hebben aangezet tot energiebesparingen. Als een vooraf bepaald niveau aan energiebesparing is gehaald, krijgt de leverancier een certificaat. Skaugvoll is geen voorstander van het gaan besparen. Nuon heeft daar onderzoek naar gedaan, aldus Skaug- voll. "In eerdere campagnes lag de nadruk op energiebesparing. Dat leverde minder respons op, omdat mensen dat associ?ren met comfort- verlies. Vandaar dat we een andere insteek hebben gekozen. Onder- zoek wees namelijk uit dat de boodschap wel aankomt als je spreekt over energieverspilling. Op internet kan de energieverspillingcheck worden gedaan. Hierdoor worden de mensen veel bewuster van hun energieverbruik. Daarnaast kunnen wij gerichter advies geven en aanto- nen wat mensen kunnen besparen." Daar waar andere energieleveranciers bekende Nederlanders laten vertellen hoe goedkoop hun stroom is, kiest Nuon meer de maatschap- pelijke insteek. In een tv-commercial vertaalt zich dat naar het beeld dat de woestijn in Afrika verlicht kan worden met de door alle Nederlanders verspilde energie. De directeur Sales van Nuon noemt de campagne een succes. "Meer dan 100.000 mensen hebben de check op internet gedaan.. Dat komt overeen met zo'n 5 procent van onze klanten in Nederland." Vaak kreeg het bedrijf te horen dat energiebesparing investeringen vergt, geld dat moeilijk gemist kon worden vanwege een laag inkomen. "Speciaal voor die mensen hebben we een aantal acties ontwikkeld. Zo kan men bijvoorbeeld bij een Nuon Energiewinkel spaar- lampen ophalen. De kosten worden verrekend met de besparing op de energienota", legt Skaugvoll uit. PILOT Een spaarlamp is een product waar weliswaar een besparing op ener- gie kan worden behaald, maar die is marginaal. Een stapje verder ? zowel wat besparing als investering betreft ? gaat de aanschaf van een HRe-ketel. Op dat punt zit Nuon nog in de pilotfase, vertelt Skaugvoll. "We hebben tot op heden zo'n 30 tot 40 HRe-ketels geplaatst. De resultaten daarvan zijn erg positief. Dit najaar gaan we ongeveer 150 ketels in Apeldoorn plaatsen. Hiermee willen we testen wat er met het energienet gebeurt als er zoveel ketels binnen een gebied zelf elektriciteit produceren." Om de klanten een beeld van hun eigen energiegedrag te laten krij- gen, heeft Nuon een energiedisplay ontwikkeld. Op elk gewenst moment kan worden afgelezen wat de invloed van bijvoorbeeld het inschakelen van een tv-toestel is op het energieverbruik. "Wij willen de informatie over energieverbruik transparanter maken. Dat kan met behulp van zo'n energiedisplay die draadloos communiceert met de slimme meter in de meterkast", legt Skaugvoll uit. De eerste resulta- ten van een pilotproject in Arnhem, stemmen de Noor hoopvol. "We hebben afgelopen winter bij 18 woningen een energiedisplay geplaatst om de bewoners inzicht te laten krijgen in hun energiege- drag. Dat heeft een gemiddelde besparing opgeleverd van 14 procent van het gasverbruik en 9 procent qua elektraverbruik. Deze resulta- ten zijn dusdanig positief dat we de proef gaan uitbreiden. In samen- werking met Cisco en IBM en met woningbouwverenigingen als FarWest en Ymere plaatsen we de komende maanden in 500 wonin- gen in Amsterdam een energiedisplay. Volgend jaar zijn hiervan de eerste resultaten bekend." INNOVEREN Hoe kunnen we op de juiste manier innoveren? Deze vraag speelt continu binnen de top van Nuon. Bijvoorbeeld door de juiste bedrijven aan te trekken en met de juiste partijen samen te werken, aldus Skaug- voll. "Op het gebied van installaties heeft Feenstra een grote naam. Het bedrijf staat te boek als kwalitatief goed en innovatief, kwalificaties die ook bij ons passen. Wij willen goede installaties kunnen leveren en daarom hebben we al in 2000 het bedrijf overgenomen", legt hij uit. Hierdoor is de levering van ketels gestegen van een paar duizend op nr 3 2009interview kjartan skaugvoll 11 systeem, maar niet omdat Nuon in een dergelijk systeem geen goede rol zou kunnen spelen, haast hij zich te zeggen: "Bij een dergelijk systeem gaat veel energie verloren omdat de leverancier als tussen- stap wordt gebruikt om energiegedrag bij klanten te veranderen. Het vergt heel veel inspanning van de leverancier om het te bewijzen en van de controlerende instantie om gerichte controles uit te voeren. Deze inspanning staat volgens mij niet in verhouding tot het resultaat. Al die extra inspanningen moeten namelijk ook worden betaald en je zult zien dat die kosten vervolgens op de klant moeten worden afge- wenteld. Dat kan effici?nter." Skaugvoll bepleit een systeem van stimuli en geleidelijkheid. "Ik denk dat een aanpassing van het overheidsbeleid meer resultaat kan ople- veren. Mits het geleidelijk gebeurt. Bijvoorbeeld door over drie jaar belastingen te verhogen op energieverspillende installaties en appara- ten. Vervolgens verhoog je die belasting na vijf jaar. Op die manier voorkom je dat mensen direct met te grote overgangen en bijgaande kosten worden geconfronteerd." SUBSIDIES De overheid moet volgens Skaugvoll ook een stimulerende rol spelen waar het verlenen van subsidies betreft. Maar dan wel op een verstandige manier, brengt hij als kanttekening aan. "De BTW-verla- ging voor isolatie is een goed voorbeeld. Maar in april heeft de over- heid de subsidieregeling voor zonnepanelen opengesteld. Daar is massaal op ingetekend. Gevolg is dat de subsidiepot bijna direct leeg was, aan ??n regeling welteverstaan. Je moet vind ik niet alles in ??n keer inzetten, maar verdelen over meerdere projecten. Je begint met een project, evalueert na een aantal maanden, peilt opnieuw waar behoefte aan is en opent een nieuwe subsidieregeling. Het voordeel hiervan is dat het geld aan meer energiezuinige regelingen kan worden besteed en dat de ontwikkeling geleidelijk en dus meer verstandig gebeurt." De geleidelijkheid heeft een bijkomend voordeel, juist in deze tijd, benadrukt Skaugvoll. "Hierdoor, en door een betere verdeling over de producten, heeft de aanbodzijde ook meer tijd om hun producten er op aan te passen. Niet geheel onbelangrijk in tijden van economische crisis, waarin het investeringsniveau weer moet aantrekken." ALTERNATIEF Skaugvoll is enthousiast over de vele initiatieven die worden genomen om tot energiebesparing en reductie van CO2 -uitstoot te komen. Nuon werkt ook graag mee aan dergelijke initiatieven. "Denk aan het Meer met Minder-project voor de bestaande bouw en Stad van de Zon, de grootste CO2 -emissieneutrale wijk ter wereld. Ik ben er best trots op dat wij aan dergelijke initiatieven meewerken. Maar ik vind dat er meer moet gebeuren. Ik denk dat met name voor de bestaande woningvoorraad de HRe-ketels het beste alternatief zijn. Voor goed ge?soleerde nieuwbouwwoningen zijn ze minder geschikt, daar valt te weinig winst te behalen. Voor die toepassing zet ik in op een verdere ontwikkeling van warmtepompen." n