Apparaten worden steeds stiller en trillen minder. Tegelijkertijd neemt de aandacht voor geluidsvervuiling meer toe vanwege gezondheidsredenen. Zie hier het werkveld van Sorama uit Eindhoven. Centraal binnen de aanpak staan camera’s waarmee geluiden en trillingen in beeld worden gebracht en geanalyseerd kunnen worden. Directeur Rick Scholte geeft een demonstratie. Bekijk een video-uitzending waarin de werking van de geluidscamera’s wordt uitgelegd.
Geluid en trillingen in beeld 8 Artikel
"Vergelijk het met een warmtecamera die energielekken kan detecteren",
begint Rick Scholte zijn uitleg over het door zijn bedrijf Sorama ontwikkel-
de product. "Zo kunnen wij met behulp van camera's die met microfoons
zijn uitgerust, geluiden en trillingen in beeld brengen. We kunnen traceren
waar het geluid of de trillingen vandaan komen en ook analyseren hoe ze
zijn ontstaan. Door die meetresultaten goed te analyseren, kunnen we een
oplossing voor het probleem adviseren."
Scholte heeft het over een deel van het werk dat zijn bedrijf verricht. Hij
noemt het zelf het werk van de ≥luids-entrill∈≥ndetective′.Hijillus-treerthetmeteenv∞rbeeld.In Wassenaar werd een bewoonster flink
gehinderd door druk op haar kaken en hoofd vanwege een zeer laag fre-
quent geluid dat in de woning aanwezig was. Slechts 5 procent van de
bevolking is gevoelig voor laag frequent geluid en de bewoonster behoor-
de tot deze groep. Zij werd knettergek van een brom in haar nieuwe ap-
partement, dat in een oud schoolgebouw was gevestigd. Twee ingenieurs-
bureaus hadden metingen verricht, maar deze hadden niets opgeleverd.
Met behulp van onze camera op basis van Sound Imaging Techniek heb-
ben we 35Hz waargenomen. Op de plek waar het geluidsniveau het
hoogst was, waren in de muur trillingen waarneembaar.B∞sdoe≠rb≤ekdecv-ketelmetmv-∈stallatie.Tijdens de zoektocht
zijn we letterlijk met onze meetapparatuur van muur naar muur gegaan.
Dat leverde uiteindelijk een hotspot op een van de muren op. Achter die
muur zat de mv-installatie. Na uitschakeling van het systeem bleken er
toch nog trillingen waarneembaar, die in een volgende muur zaten. De
bron van het geluid was dus de eerste muur, de bron van de trillingen bleek
een stuk verderop in een muur te zitten.Scho<egafopbasisvanzijnmet∈≥nadviesovereenmo≥lijkeoplossingv∞rhoede∈stallatievandeμurmoestwordenontkoppeld.Deopdracht≥versloeghetadviesechter∈dew∈denplaatstewatμ<ip≤xwandjesomhet≥luidteredu-ceren.Uiteindelijk hebben we via de rechter opdracht gekregen om onze
oplossing toe te passen, met als resultaat een reductie van 25dB. Nader
onderzoek had uitgewezen dat het oorspronkelijke schoolgebouw hele-
maal van binnen was gestript, waarna een stalen frame met dunne wan-
den was geplaatst. Deze constructie bleek erg trillinggevoelig,sluitSchol-tedekrimi van Wassenaar' af.
Ongrijpbaar
Akoestiek en geluid worden vaak als een lastig en ongrijpbaar fenomeen
gezien, stelt de directeur. "Juist daarom wordt geluid zelden vanaf het be-
gin meegenomen in het ontwerp van bijvoorbeeld een woning of kantoor-
gebouw. Dit terwijl geluid en trillingen als bottleneck kunnen dienen, zoals
de case uit Wassenaar bewijst. Daarom moet zo vroeg mogelijk in het
proces opgenomen worden welke akoestische gevolgen een ontwerp
heeft", pleit hij.
Scholtes bedrijf werd begin dit jaar ingeschakeld om een analyse te maken
ter voorbereiding van een grootscheepse renovatie van appartementen-
complexen uit de jaren zestig. "We hebben onderzocht hoe trillingen van
een naast- of bovengelegen appartement uiteindelijk doordringen tot het
appartement of leefomgeving. Hieruit hebben we de doorgiftepaden van
de trillingen zichtbaar gemaakt. Bij de inachtneming van de bouwcon-
structie kan snel worden gekeken op welke manier de dominante paden
kunnen worden aangepakt, of dat bijvoorbeeld niet ontkomen kan worden
aan zwevende vloeren. Met behulp van de camera kan dus direct het dy-
namische gedrag visueel gemaakt worden. Hierdoor kunnen we mogelijke
mechanismen bevestigen of ontkrachten", legt hij uit.
Geluid en trillingen in beeld Wilbert Leistra
Apparaten worden steeds stiller en trillen minder.
Tegelijkertijd neemt de aandacht voor geluidsvervuiling
meer toe vanwege gezondheidsredenen. Zie hier het
werkveld van Sorama uit Eindhoven. Centraal binnen de
aanpak staan camera's waarmee geluiden en trillingen
in beeld worden gebracht en geanalyseerd kunnen
worden. Directeur Rick Scholte geeft een demonstratie.
FOTO'SSORAMA
Sorama Scan A, de geautomatiseerde geluidscamera
met een 64-kanaals MEMS microfoonarray.
pas dat de theorie vanuit de academische wereld de markt bereikt, ook
omdat de gebruiksvriendelijkheid van de apparatuur toeneemt. Kijk maar
naar The Cam, een lichte, draagbare variant van onze eerder ontwikkelde
camera's."
Als tweede oorzaak voor de toenemende vraag naar akoestische foto's
noemt Scholte de verbeterde resultaten. "Waar je eerst met verre velds-
technieken een globaal beeld van een gebied kon krijgen, kun je met de
huidige apparatuur veel dichter naar de bron toe, met uiteraard nauwkeu-
riger meetresultaten als gevolg", vertelt hij.
Ongezond
Onderzoek van de World Health Organisation (WHO) heeft uitgewezen dat
geluidsvervuiling tegenwoordig een van de grootste bronnen is van hart-
en vaatziekten. "Mensen wennen aan geluid, storen zich er na een tijdje
niet meer aan. Het valt pas op als het geluid weer wegvalt. Toch maakt het
lichaam onbewust stresshormonen aan, met gezondheidsklachten tot ge-
volg", doceert Scholte. Daarom streeft hij naar een stillere wereld. Zo'n
wereld zorgt echter voor andere problemen, waarschuwt hij. "Neem het
fenomeen van de elektrische auto's en scooters. Die zorgen voor gevaar-
lijke verkeerssituaties als voetgangers de straat oversteken, omdat ze
geen ander verkeer horen aankomen. Dan kom je op
het terrein van de techniek versus de psyche, het psy-
cho-akoestische effect. Zo had Philips in de jaren
tachtig een stille stofzuiger ontwikkeld, die vrijwel niet
verkocht. Alshetapparaat≥en≥luidmaakt,zalhet∞knietgoeds→fzui≥n′luiddedeal≥me≠opvat-t∈g.Daaromhoudenwetenschapperszich∞kbezigmetdevraagofe≤ktrischeau→′sensc∞tersnieteen≥luidmoeten∏ucerenalszeeenvoetgan≥rde-tecteren.Veel≥makkelijkerisnat∪rlijkdatweal≤-maalgoeduitkijkenalswedewegoversteken, lacht
Scholte.
Productontwikkeling
De andere tak van sport van het Eindhovense bedrijf heeft te maken met
productontwikkeling. Hoe kunnen producten stiller in het gebruik worden
of minder trillingen produceren, daar ligt volgens Scholte de uitdaging. Hij
noemt het voorbeeld van een cv-ketel en mv-installatie. Bijdeontwikke-l∈gvaneennieuwmodaanvalsplan' op, dat uit-
eindelijk een geluidsreductie van 4dB heeft opgeleverd", vertelt Scholte
niet zonder trots.
Laagdrempelig
Als uiteindelijk doel noemt Scholte het breed uitzetten
van de door zijn bedrijf ontwikkelde techniek, en daar-
naast de technologie zo laagdrempelig mogelijk ma-
ken. Hij geeft als voorbeeld The Cam, een draagbare
akoestische camera, die is voorzien van 1024 micro-
foons. "De techniek is ontstaan in de jaren tachtig. Toen
waren apparatuur en metingen vrij bewerkelijk en duur.
De voortschrijdende technologische ontwikkeling
maakt steeds kleinere apparaten mogelijk en daarnaast
is de theorie steeds verder doorontwikkeld. Je ziet nu
Scan de QR-code
met je smartphone
voor een video-
uitzending waarin
de werking van de
geluidscamera's
wordt uitgelegd.
1 3
2
1 De detectiveopstelling
(zogenoemde line-array met
microfoons aan de rechterkant)
waarmee geluidsbeelden in de
muren zijn gevisualiseerd bij een
project in Wassenaar. Rood en geel
zijn hevige trillingen, blauw betekent
geen trillingen.
2 De geluidscamera's worden ook
gebruikt met productontwikkeling.
Door een oud model te strippen en
de geluiden en trillingen in beeld te
brengen, kan een nieuw geluid- en
trillingarm model worden ontwikkeld.
3 Met de camera's die zijn uitgerust
met microfoons kunnen geluiden en
trillingen in beeld worden gebracht.
Reacties