Duinlandschap De golvende vorm van het gebouw, het ve- getatiedak en de opgeworpen zandruggen aan de achterkant passen naadloos in het duinlandschap. Het vegetatiedak is inge- zaaid met een mengsel van planten die van nature in de duinen groeien, zoals lage gras- sen, muurpeper en andere vetplantjes. Om- dat dit pakket het grootste deel van het re- genwater absorbeert, is regenwaterafvoer overbodig. Een combinatie van spuwers in de dakrand en grindbakken rondom het ge- bouw zijn voldoende om eventueel overtol- lig regenwater af te voeren. De natuurlijke vormgeving wordt versterkt door het gebruik van gelamineerd houten spanten voor de draagconstructie. De gevel met de houten kozijnen heeft mede een dra- Bezoekerscentrum De Hoep ligt verborgen in het landschap aan de rand van een duin- reservaat in Castricum. Alleen een golvende glasgevel en een omhoog rijzende ovaal- vorm verraden de aanwezigheid van het ge- bouw. De rest van het gebouw lijkt verstopt onder een opgelichte duinzode. Achter het gebouw is een heemtuin met een vijver voor het opvangen van regenwater. De grootste betonbuis die gevonden kon worden vormt de ingang. Dit alles symboli- seert wat er binnen te zien is: het informatie- centrum heeft als functie voorlichting te ge- ven over de watervoorziening en het milieu in relatie tot het duinlandschap. Ook het ge- bouw zelf is met milieubewuste maatregelen gerealiseerd. Projectgegevens Ger de Vries en Claudia Bouwens Castricum ? PROJECTBESCHRIJVING De allereerste projectbeschrijving in Puur Bouwen, toen nog Duurzaam Bouwen geheten, was het bezoekerscentrum De Hoep te Castricum. Tien jaar na dato een mooie gelegenheid om te zien hoe De Hoep er nu bijstaat. De tekst van tien jaar geleden hoeft nauwelijks te worden aangepast, maar wel aangevuld, omdat inmiddels enkele aanpassingen zijn uitgevoerd. s opdrachtgever: PWN (provinciaal water- leidingbedrijf Noord-Holland), Bloemendaal - Velserbroek s architect: Min2 bouw-kunst (v.h. Min 2 Produkties), Bergen s medewerking: afdeling Bouwkunde PWN en Ernst Nijdam, ir. Rinske Bakel namens Min 2. s projectarchitect: ir. Maarten Min i.s.m. Jetty Min s aannemer: Heddes Bouw / Berkhout, Amster- dam (1e fase); Tervoort, Egmond (2e fase) s installateur W: Homij Technische Installaties, Amsterdam s installateur E: Homij Technische Installaties, Amsterdam s constructeur houtconstructies: +D3BN, Nieuwegein; L?ning, Doetinchem s adviseur W- en E-installaties: Ketel Raad- gevende Ingenieurs, Delft s adviseur geluid: Adviesbureau Peutz & Associ?s, Zoetermeer s bruto vloeroppervlak: 2.000 m2, uitbreiding 200 m2 s netto vloeroppervlak: circa 1.800 m2 s oplevering: eerste fase 1995, tweede fase 2003 s bouwkosten: 167.875 excl. BTW (1e fase) s installatiekosten W: 317.420 excl. BTW (1e fase) s installatiekosten E: 177.880 excl. BTW (1e fase) s inrichtingskosten: 147.500 excl. BTW (1e fase) s locatie: De Hoep, Johannisweg 2, Castricum Informatie en documentatie: s Min2 bouw-kunst, Bergen, tel. 072-5821070, fax 072-5821079, website@min2.nl, www.min2.nl s De Hoep, Castricum, tel. 0251-661071, www.dehoep.nl De auteurs De projectbeschrijving is verzorgd door Ger de Vries (V&L Consultants-Rotterdam, redacteur van Puur Bouwen en gastdocent Milieutechnisch Ontwerpen in relatie tot Architectuur, Faculteit bouwkunde, TU-Delft) en Claudia Bouwens (SEV Realisatie, Rotterdam). TomCroesFotografie,Rotterdam De nieuwe winkel. TomCroesFotografie,Rotterdam O KTO B E R 2005 3 D e H o e p L I N K S De vernieuwde entree heeft een zuigende werking. M I D D E N Een van de vergaderzalen, met geschilde kolom- men en ruwhouten afwerking. R E C H T S In de filmzaal werd onder meer het meubilair aangepast. gende functie in verband met de windbelas- ting. Een dakoverstek houdt het hout droog en dient tevens als zonnescherm. Met de hulp van een bezonningsmeter is de lengte van het overstek bepaald. Maarten en Jetty Min zijn beiden `auteur' van het gebouw. Het bouwkundige interieur is ontworpen door kunstenares Jetty Min. Zij heeft daarmee de symbiose tussen vorm- geving, verbeelding, kleur en betekenis, ma- teriaalkeuze en symboliek kunnen vervol- maken. Aanpassingen Zo'n twee jaar geleden is het gebouw op en- kele plaatsen aangepast. Aan de buitenkant kreeg het bezoekerscentrum een nieuw vormgegeven ingang en binnen zijn op ver- schillende punten aanpassingen gedaan. Zo is een ring als expositieruimte om de film- zaal aangebracht, evenals houten kolommen en scheidingspanelen, en zijn vergaderruim- ten toegevoegd. Ook zijn filmzaal en het kantoorgedeelte opnieuw ingericht en is de winkelinrichting hernieuwd. De nieuwe expositie-ring is een extra verdie- ping die aan de bestaande is gehangen; 200 TomCroesFotografie,Rotterdam TomCroesFotografie,Rotterdam Opbergkasten van betonplex. Voorkant van De Hoep met de vernieuwde entree. TomCroesFotografie,RotterdamTomCroesFotografie,Rotterdam vierkante meter groot. Het daglicht dat door een glasstrook rond de ovaalvorm van de filmzaal binnenkomt zorgt voor een aangename verlichting. De glazen scheidingswanden van de vergaderruimten zijn geluidwerend tot 39 dB. Zij zijn gemaakt van gelaagd glas met een ge- luidabsorberend folie ertussen. De veranderingen binnen zijn met allerlei variaties in hout uitge- voerd: Plato hout en plexwood voor de vloeren, wane delen (onge- kantrechte planken) en bekistingmateriaal (betonplex). Bij de entree zijn de geschilde boomstammen van de leuningen als kano's uitge- hold en over de bestaande dragers geschoven. Op markante punten zijn kolommen van geschild rondhout op een sokkel geplaatst. Ook in de winkel is hout op verschillende manieren verwerkt. Voor de balie zijn bijvoorbeeld houten planken ingescand, vergroot en uitge- print op kunststof platen. Al met al kan De Hoep weer een tijd mee. De filmzaal ziet er weer kek uit en biedt plaats aan meer mensen. Vergaderzaaltjes bieden ruimte aan professioneel gebruik en de aangebrachte extra verdie- ping maakt tijdelijke tentoonstellingen en activiteiten mogelijk, naast de vaste expositie over water en milieu op de begane grond. Na tien jaar blijkt De Hoep een duurzaamheidsicoon, dat net zoals bijvoorbeeld het caf?-restaurant op de Posbank (Bjarne Masten- broek) speelt met landschap, natuurlijke materialen, nieuwe oploss- ingen en een autonome vorm. ??????????????????????????????s 4 O KTO B E R 2005 PROJECTBESCHRIJVING Warmtepomp Een opvallend installatie-aspect is het gebruik van een warmtepomp. Deze maakt gebruik van de temperatuur van ruwwater (water dat nog gereinigd moet worden) om het gebouw te verwarmen en te koelen. Vlak langs het bezoekerscentrum ligt een ruwwaterleiding met een doorsnede van 600 mm. Dit water heeft gemiddeld een temperatuur van 13 graden Celcius. Hiervandaan loopt een aftak- king met een doorsnede van 60 mm naar het centrum. Met behulp van een warmtewisselaar wordt het water tot zo'n 9 graden afge- koeld. Met de vrijgekomen warmte wordt de lucht verwarmd. In de zomer is het apparaat een koudewisselaar. Deze relatief kleine warmtepomp levert 30% van de verwarmingscapaciteit. Bij de bouw was een extra budget beschikbaar van ? 45.400 om speciale mi- lieubewuste maatregelen te realiseren. Hiervan is ? 36.300 aan de warmtepomp besteed. Deze investering is na 9 jaar terugverdiend. De omloop om de ovale massa van de filmzaal. Doorsnede 1 Doorsnede 2 TomCroesFotografie,RotterdamBron:Min2bouw-kunstBron:Min2bouw-kunst O KTO B E R 2005 5 energie s EPC U-bouw = n.v.t. (gerealiseerd in 1993/ 1994) s HR-glas s extra gebruik daglicht in het dak rond de filmzaal s hooggeplaatste ramen voor en achtergevels s verlichting HF met elektroni- sche voorschakelapparatuur s HR-ketel NOx-arm s warmtepomp individueel (ruw water als warmte- bron) s gebalanceerde ventilatie met warmteterug- winning s extra kierdichting water s lozen regenwater op terrein via grindbakken s re- genwatervijver materialen en constructies s gelamineerde constructies s grote dakoverstek- ken s grenen buitenkozijnen en ramen (constructie en kozijnen in ??n) s prefab houten binnenspouw- bladen in nieuwe toevoegingen s nieuwe vloer deels van Plato-hout s minerale wol als isolatie s losliggende dakbedekking van EPDM s waterge- dragen acrylaatverf buiten en binnen binnenmilieu s geluidwerende voorzieningen in vertrekken sgeen kruipruimte s vloerafdichting begane grondvloer s aparte ruimte voor printers voorkomen van bouwafval s scheiden bouwafval in 6 fracties s kit-arme de- taillering groen s handhaven bestaand groen s vegetatiedak s nes- telvoorzieningen s natuurlijke erfafscheiding s ver- schillende boomsoorten s inheems groen mobiliteit en vervoer s goede fietsrekken s parkeren op eigen terrein Bijzondere Milieumaatregelen De Hoep ? Castricum Bovenstaande is een opsomming van gerealiseerde milieumaatregelen. VastemaatregelenuithetNationaal PakketDuurzaamBouwenwor- den niet genoemd. (Het NPDB dateert overigens van na de bouw van De Hoep.) Omdat het bij De Hoep een bijzondere gebouwcategorie betreft is dit keer geen subjectieve beoordeling gemaakt van de mate waarin aan een bepaald milieuthema aandacht is besteed. In het gebouw zijn maatregelen verwerkt die destijds en ook nu nog als bijzonder kunnen worden aange- merkt. Gelamineerde constructies, warmtepomp met ruw water als warmte- bron en het grote vegetatiedak met overstekken. Het toevoegen van Plato- hout is van recentere datum. Zijkant met oplopend vegetatiedak, met daarin daklichten. Vergaderruimte. Situatie. TomCroesFotografie,RotterdamTomCroesFotografie,Rotterdam Bron:Min2bouw-kunst