De corporatiesector staat voor een van de grootste uitdagingen in de geschiedenis: verduurzaming van de woningvoorraad. Een monsteropgave om circa 2,1 miljoen huurwoningen CO2-neutraal en dus ook gasloos te maken. Kosten per woning: gemiddeld ? 52.000, totaal ? 108 miljard. Hierbij is samenwerking tussen corporaties en bewoners van het grootste belang. Om deze opgave te realiseren is een combinatie van technische vernieuwing en gedragsverandering nodig, die bovendien scherp op elkaar moeten worden afgestemd.

In de context van beschadigd vertrouwen tussen corporaties en bewoners, helpt het om door een andere bril naar het vraagstuk te kijken. Als de verduurzaming van de woningvoorraad een menselijk vraagstuk is, kan de corporate antropologie helpen om anders te kijken, het vraagstuk beter te begrijpen en betere gesprekken voeren. Om op die manier de woningvoorraad sneller te verduurzamen.

De corporatiewereld is veelvuldig slecht in het nieuws geweest met schandaal na schandaal (hoge salarissen en buitensporige bonussen, schimmige beleggingspraktijken), door een ‘wij weten wat het beste voor u is’-opstelling naar bewoners, en door diens behoeften, wensen en klachten vaak niet serieus te nemen. Communicatie is vaak onzorgvuldig en laat, afspraken worden regelmatig niet nagekomen. Daarnaast zijn veel woningcorporaties gefuseerd (om goede redenen), met als gevolg een schaalvergroting in bezit maar ook dienstverlening, hetgeen resulteert in centralisering van dienstverlening en minder persoonlijk contact met bewoners. Dit alles leidde vaak tot scherpe tegenstellingen in plaats van een zoeken naar gedeeld belang, met oplossingen die voor beiden werken en gelijkwaardige dialoog.

Dit klinkt misschien kritisch, en dat is het ook. Tegelijkertijd verdient deze opsomming wel enige nuance, aangezien niet iedere woningcorporatie een wolf in schaapskleren is. Door de hele sector zijn er vele corporaties die bijzondere dingen doen, die voorzien in betaalbare en veilige woonomgeving voor veel mensen en die het beste met bewoners voor hebben.

Echter, alle niet nagekomen afspraken, scheve machtsverhoudingen, de naar arrogantie neigende benadering van bewoners en de integriteitsschandalen, hebben niet altijd geleid tot meer vertrouwen tussen corporaties en samenleving. Sterker nog, ik durf wel te stellen dat dit geleid heeft tot een beschadigde relatie tussen woningcorporaties en bewoners. En dat terwijl we voor misschien wel de grootste opgave in de corporatiegeschiedenis staan, waarbij samenwerking tussen corporatie en bewoner de sleutel tot succes (of falen) is. Volgens mij is het tijd voor het herstellen van het beschadigde vertrouwen en het helen van de beschadigde relaties tussen bewoners en woningcorporaties.