De Stroomversnelling is mislukt. Nul-op-de-Meterrenovaties zijn te duur en ingewikkeld. Waarom zoveel investering in oude woningen? Geluiden die ik nog vaak hoor. Zonde, want Nul-op-de-Meter is wel een van de potentieel belangrijke routes om van het gas af te gaan. Alternatieven, bijvoorbeeld aansluiting op een warmtenet, zullen uiteindelijk waarschijnlijk net zo ingewikkeld en duur zijn.

Van onze huidige woningvoorraad staat 80% er nog in 2050. En voor die tijd zullen we moeten zorgen dat de woningen van het aardgas af gaan en energieneutraal worden. Daarbij zijn verschillende routes mogelijk; vervanging door groen gas zoals biogas of waterstof, aansluiting op warmtenetten, Nul-op-de-Meter en wellicht ontstaan er komende jaren nog nieuwe mogelijkheden. Aangezien zo’n 80% van ons energieverbruik opgaat aan het verwarmen van de woning zal bij elke route ingezet moeten worden op isoleren. Nul-op-de-Meter maakt gebruik van een individuele warmtebron. Dit maakt het voor corporaties relatief gezien misschien zelfs eenvoudiger dan alternatieven, waarbij, naast zelf investeren in isolatie, er geen afhankelijkheid is van andere stakeholders voor aansluiting op een duurzame warmtebron.

Toch is er veel huiver voor Nul-op-de-Meter. De pijn zit vooral in het nu in een keer nemen van een grote stap. Maar als ik luister wat corporaties belangrijk vinden kan ik nog steeds concluderen dat ze niet zoveel afwijken van de oorspronkelijke uitgangspunten van de Stroomversnelling:

• Goed aanbod voor de huurder: de renovatie mag niet leiden tot een woonlastenstijging.
• Nul-op-de-Meter: de netto benodigde energie (gebouw gebonden + huishoudelijk gebruik) is op jaarbasis gelijk aan de eigen opwekking. Er is geen techniek voorgeschreven. Wel is door de EPV-wetgeving een maximum gesteld aan de warmtevraag, waardoor vergaande isolatie noodzakelijk is.
• Gezond projectrendement, oftewel er is geen sprake van een onrendabele top en corporaties kunnen er zelf voor kiezen genoegen te nemen met een lager rendement om bijvoorbeeld de woonlasten voor de bewoner te verlagen.
• Corporaties moeten de renovatie kunnen financieren zonder dat overige activiteiten eronder leiden.
• Een rendabele businesscase voor de aanbieder: hiervoor dient ingezet te worden op innovatie, industrialisatie, werken in bouwstromen en het realiseren van schaalvoordelen.
• Energieprestatatievergoeding (EPV): waarmee de energierekening betaald wordt aan de corporatie en hier extra investeringsruimte ontstaat.

Dat betekent niet dat we met Nul-op-de-Meter er nu al zijn. Onze organisaties zijn er nog niet op ingericht, de prijs moet omlaag en bewoners moeten er om gaan vragen. Uit mijn promotieonderzoek blijkt dat we voor grootschalige toepassing in moeten zetten op acht condities. Deze condities, zoals hieronder uiteengezet, zijn nodig om Nul-op-de-Meterrenovaties een succes te laten worden, maar gelden veelal ook als de andere routes bewandeld worden.