Het Nieuw Flevolands Peil wordt de nieuwe standaard voor woningbouw in Flevoland; duurzaam, met hoge kwaliteit en grote betrokkenheid van bewoners. Ondertekenaars die de goede voornemens in praktijk brengen worden beloond met veel positieve publiciteit.
10 J U N I 2005
Is op veel plaatsen in Nederland duurzaam bouwen als
ambitie wat op de achtergrond terechtgekomen, zo niet
in de provincie Flevoland. Daar stijgt het onderwerp
weer in volle vaart op de politieke agenda. De tussen-
tijdse kroon op het werk is de ondertekening van een
manifest over goed bouwen en prettig wonen in Flevo-
land, waarvan het streven naar duurzaamheid een van
de pijlers is.
Dit manifest, Nieuw Flevolands Peil geheten, komt niet
uit de lucht vallen. Op veel plaatsen in de provincie is de
afgelopen jaren in de luwte veel gebeurd op het gebied
van duurzaam bouwen. Veel van die activiteiten komen
samen in het manifest, wat daardoor als vliegwiel moet
gaan dienen voor meer nieuwe ontwikkelingen.
Het sinds 1996 bestaande Netwerk Duurzaam Bouwen
Flevoland, waarin naast de provincie en de zes gemeen-
ten ook Natuur en Milieu Flevoland en de Stichting
Duurzaam Flevoland zitting hebben, vormde samen met
de Intentieverklaring Duurzaam Bouwen Flevoland (uit
1998) lange tijd de basis voor duurzaam bouwen in deze
provincie. Het aanstellen van een Regionaal Dubo Consu-
lent (in 2003) en de ontwikkeling van klimaatbeleid (bij
zowel de provincie als vier van de zes gemeenten) bood de
mogelijkheid duurzaam bouwen in Flevoland nieuw elan
te geven. Het samenbrengen van dit Dubo-spoor met het
provinciale programma Leren voor Duurzame Ontwikke-
ling vormde een belangrijke stap in die richting, door het
Duurzaam Wonen expliciet mee te nemen.
De ingredi?nten voor een duurzame nieuwe koers waren
hiermee gevonden. De afgelopen tijd zijn veel nieuwe
projecten gestart, die vooruitlopend op de onderteke-
ning van het manifest, de nieuwe koers in praktijk bren-
gen. Zo startte de ontwikkeling van prestatiegericht
Dubo-beleid, het project `Meer halen uit materialen' (zie
het vorige nummer van Puur Bouwen), werd aansluiting
Anke van Hal en Alex van Oost
H o g e a m b i t i e s v o o r w o n i n g b o u w
Het Nieuw Flevolands Peil wordt de nieuwe
standaard voor woningbouw in Flevoland;
duurzaam, met hoge kwaliteit en grote
betrokkenheid van bewoners. Ondertekenaars
die de goede voornemens in praktijk brengen
worden beloond met veel positieve publiciteit.
flevoland
Nieuw Flevolands
Nieuw Flevolands Peil:Manifest voor goed
bouwen en prettig wonen in Flevoland
Bij de jongste provincie van Nederland past een frisse en
innovatieve aanpak. Het ontdekken en ontginnen van
nieuw land is hier onlosmakelijk mee verbonden. Voort-
bouwend op die cultuur willen de ondertekenaars van dit
manifest het bouwen en wonen verder brengen.
Voorbij het nu gangbare; naar een Nieuw Flevolands Peil!
"Ik heb hoge verwachtingen van het Nieuw Flevolands
Peil, omdat het ons kan leren architectuur en
duurzaamheid integraler te benaderen. Het streven om
kwaliteit meer zichtbaar en beter communiceerbaar te
maken onderschrijf ik van harte. De Toolkit die we
daartoe ontwikkeld hebben sluit mooi aan op de
ambities van het NFP. Ik zie het manifest dan ook als
de start van een nieuwe vorm van communiceren.
Het kan laten zien hoe aardig duurzaam kan zijn."
Pieter Hameetman, BAM Vastgoed
"
" Foto:JannyStapel
1 2
DE AUTEURS
Anke van Hal is
(onder meer)
hoofdredacteur
van Puur Bouwen.
Zelfstandig advi-
seur duurzaam
bouwen en gast-
docent bij het
DIOC ? de ecolo-
gische stad TU
Delft.
Ir. Alex van Oost
is senior adviseur
Milieu en Stedelij-
ke Ontwikkeling,
Duurzaam Bou-
wen & Energie
van de gemeente
Almere en Regio-
nale Dubo Consu-
lent voor Flevo-
land. Hij is tevens
de contactper-
soon voor het pro-
gramma `Nieuw
Flevolands Peil',
tel. 036-
5399387, acvoost
@almere.nl.
J U N I 2005 11
ningen te hangen. Het gaat niet meer om afdwingen, maar
over verleiden en verbinden. Het gaat over partijen die el-
kaars werk versterken en daar zelf ook beter van worden.
Een goed voorbeeld van die nieuwe aanpak vormt het
DuurzaamheidsKansenKompas dat momenteel in ontwik-
keling is in de gemeente Almere. Dit is een praktijkinstru-
ment dat duurzaamheid concreet en inzichtelijk maakt
door informatie op het vlak van beeld, techniek, beheer,
kosten en duurzaamheid gestructureerd bijeen te brengen
in de vorm van Kansenkaarten. Er is subsidie aangevraagd
in het kader van het Europese LIFE-programma om dit in-
strument verder te ontwikkelen en boven het niveau van
de provincie te tillen.
gezocht bij de planontwikkeling van nieuwe uitleggebie-
den en is een opzet gemaakt voor een `Actieprogramma
Duurzaam Wonen'.
Verleiden en verbinden
Het grote verschil tussen het manifest Nieuw Flevolands
Peil en de vorige duurzaam bouwenkoers in de provincie
is dat duurzame ontwikkeling niet meer zo sterk wordt ge-
stuurd vanuit de aanbodzijde. De bewoner en zijn maat-
schappelijk speelveld staan meer centraal. Ook maken de
`afvinklijstjes' ? met voorschriften over hoe een bepaald
duurzaamheidsniveau te bereiken ? plaats voor duidelij-
ke, definieerbare, haalbare doelstellingen. Hierdoor
wordt de markt meer geprikkeld, en ook maakt deze be-
nadering het mogelijk een (Dubo-)kwaliteitslabel aan wo-
Peil
"Als Provincie willen wij het Nieuw Flevolands Peil
helpen een succes te worden door enerzijds financieel
te ondersteunen en anderzijds bij te dragen aan
positieve PR voor de partijen die zich onderscheiden.
Geen `naming and shaming' in Flevoland dus, maar
`noemen en roemen'. De rol van bewoners is daarbij
erg belangrijk want daar doen we het tenslotte voor.
Al zijn de woningen nog zo milieuvriendelijk gebouwd;
als bewoners er niet tevreden mee zijn is het project
mislukt."
Laura Bouwmeester, gedeputeerde Provincie Flevoland
"
""De doelstelling, milieu beter integreren in de bouw,
kan mijn organisatie alleen maar onderschrijven. Dat
dit manifest resultaat is van een gezamenlijk streven,
vormt een sterk punt. Evenals het feit dat het praktisch,
in hoge mate verifieerbaar en goed uitvoerbaar is en
ver af staat van drammerigheid. Het is natuurlijk ook
aardig dat de gemeente in haar gronduitgifte het
manifest een rol laat spelen. Dat vergroot de prikkel
voor marktpartijen aanzienlijk."
David Wolterbeek, woningcorporatie De Groene Stad,
onderdeel van De Alliantie, Almere
"
"
PuurWonenEstafette
Foto:JannyStapel
GervanderVlugt
3
Duurzame woningbouw in de provincie Flevoland; enkele voorbeelden uit het verleden. Het Nieuw Flevolands Peil borduurt voort op
de ervaringen die in de provincie inmiddels met dubo-beleid zijn opgedaan. 1. De Landerijen is een grootschalige wijk in Lelystad met
ambitieuze uitgangspunten: de wijk moest stiller, groener, schoner en zuiniger zijn dan vergelijkbare nieuwbouwwijken in Nederland.
De villa's van Teijlingen (Molenaar & van Winden, 2000-2003) zijn afgewerkt met vurenhout en keim. Op de daken ligt riet. 2. Senio-
rencomplex De Muzen (Atelier PRO, 1993-1997) in de Almeerse Muziekwijk is het resultaat van ge?nspireerd opdrachtgeverschap door
woningcorporatie Groene Stad Almere. In 1996 werd het gekwalificeerd als Voorbeeldproject Duurzaam Bouwen. 3. De Orangerie
(Steigenga Smit, 1986-1997) aan de Grote Haag in Zeewolde bestaat uit elf houtskeletbouwwoningen met een toepassing van serres
en warmtewanden afgewerkt met leemstuc. Echte blikvanger is het dak dat zich op originele wijze over de woning vouwt. 4. Het Milieu-
Eiland Rhodes (Han van Zwieten, 2003) in de Eilandenbuurt in Almere Buiten laat verschillende zonenergetische toepassingen zien. Zo
zijn er PV-woningen, collectorwoningen en de afgebeelde serrewoningen. Gemiddelde EPC-prestatie van de woningen is 0,85.
4
12 J U N I 2005
ring van woningen (en wonen). De `Flevoster' ? zoals dit
instrument in de voorbereidingsfase nog heet ? zal bijdra-
gen aan prestatiegerichtheid en het transparant maken
van de toegevoegde waarde van duurzaam bouwen en
wonen naar de bewoner. Een goed opgezette communica-
tie vormt een cruciale pijler onder het hele verhaal. Erva-
ringen delen, kennis ontsluiten en successen vieren zijn
hierin leidend.
Ziel en zakelijkheid
In juni wordt het manifest ondertekend en het is de be-
doeling ?n verwachting dat het enthousiasme ? dat vol-
gens veel betrokkenen nu al steeds meer voelbaar is ? zich
als een golf door de provincie zal uitbreiden. En als dat
lukt, wordt het Nieuw Flevolands Peil een synoniem voor
het werken met ziel en zakelijkheid aan hoge bouw- en
woonkwaliteit. ???????????????????????????????????I
Lonkende vooruitzichten
De visie en ambities zoals geformuleerd in het manifest zijn
in principe gericht op de hele bouw en alles wat daarbij
komt kijken. Gezien de grootschaligheid van het project is
gekozen de pijlen eerst te richten op de woningbouw. Later
zal het traject zich verbreden naar de andere sectoren.
Zonder concrete beloningen in het vooruitzicht te stellen
blijft prikkelen in de praktijk natuurlijk moeilijk. Dat re-
aliseren de opstellers van het manifest zich ook. In de aan-
pak zijn daarom een aantal `lonkende vooruitzichten' op-
genomen. Duurzaamheid zal een selectie- en gunningscri-
terium worden en verder zal er sprake zijn van certifice-
Foto:Onix
Doorkijkje naar de toekomst: Onix (Gro-
ningen) ontwierp 36 duurzame boswonin-
gen voor Almere. Deze worden naar ver-
wachting in 2006 gerealiseerd.
flevoland
"Als gemeenten, projectontwikkelaars en bewoners erin
slagen vanaf het begin goed samen te werken, wordt
het Nieuw Flevolands Peil een succes. Want alleen dan
is het mogelijk om tegen geen of geringe meerkosten
grote milieuwinst ?n hoge bouwkwaliteit te behalen.
In onze gemeente zijn recent nota's aangenomen over
consumentgericht bouwen en collectief opdracht-
geverschap. Bewoners krijgen daardoor extra
speelruimte wat de kans op kwaliteit vergroot.
Het aannemen van een nota Klimaatbeleid draagt ook
bij aan de doelstelling van het manifest."
Jan de Vries, wethouder Gemeente Lelystad
"
"
Wenswonen is een woonconcept waarin bouwer Heijmans samenwerkt met ontwikkelaars. Het
concept biedt woonconsumenten een grote keuzevrijheid wat betreft volume, indeling en verschij-
ningsvorm van de woning. In Flevoland is volgens dit principe onlangs het 3T-project in de Strip-
heldenbuurt van Almere Buiten opgeleverd naar ontwerp van MADE Architecten en BDG Archi-
tecten Ingenieurs.
HeijmansVastgoedontwikkeling
Reacties