18Gevels Vitrine Vitrine: Gevels De auto-industrie van de bouw KABA Nederland BV heeft de draaideuren van de Messe in Leipzig (Duitsland) geleverd. BRON:VMRG In de rubriek Vitrine beschrijven we elk nummer de ontwikke- ling in een branche of productgroep. We vullen dit aan met een overzicht van leveranciers. In dit nummer kijken we naar de gevelbouw, want een gevel is tegenwoordig namelijk veel meer dan slechts de buitenkant van een gebouw. De ontwikkelingen in de gevelbouw volgen elkaar snel op: een artikel over veran- dering, productontwikkeling, samenwerking en professionali- sering in de auto-industrie van de bouw. Je kunt heel nuchter en zakelijk naar de gevelbouw kijken, door bijvoor- beeld de bijdrage aan ons nationaal product te tellen en aan te geven hoe- veel mensen er in deze productiesector werkzaam zijn. Maar je kunt dit ook inkleuren door oog te hebben voor de esthetische waarde, voor de schoonheid van gevels, en voor de vindingrijkheid en de trots van de men- sen die er werkzaam zijn. Te vaak kiest men uitsluitend voor de eerste, ove- rigens correcte methode. Deze wijze van waarnemen en beschrijven heeft echter wel beperkingen. De gevelindustrie in metaal en glas neemt binnen de gevelbouw een bij- zondere positie in. Men zegt wel dat dit de `auto-industrie' van de bouw is. Hieruit klinkt waardering, maar er ligt tevens een uitdaging in besloten die zeer de moeite waard is om aan te gaan. Deze uitdaging kan uiteindelijk nieuwe impulsen aan de gevelbouw geven en ongetwijfeld leiden tot een samensmelting van moderne creativiteit van ontwerpers, met hoogwaardi- ge technologie?n van producenten. De nieuw ontwikkelde esthetica, func- ties en combinaties die hieruit voort zullen vloeien, vormen een broedplaats voor innovatie. De feiten De metalen gevelindustrie levert ramen, deuren, kozijnen, serres en puien, zeg maar `gevelelementen'. Uiteraard kan de uitvoering of de compositie sterk vari?ren: van een supereenvoudig tot een zeer gecompliceerd samen- gesteld element. Daarnaast levert deze industrie complete gevels, zoals vliesgevels in zuiver metaal (aluminium of staal) of in hybride vorm door het combineren van verschillende materialen. Elementen zoals tourniquets, ele- menten uit de toegangstechnologie, ventilatievoorzieningen en moderne be- sturingstechnologie behoren eveneens tot de highlights van deze industrie. De VMRG zorgt voor een gedegen kwaliteitsbeheer, door middel van het moderne VMRG-Keurmerksysteem. CE-markering bijvoorbeeld is in dit systeem volledig ge?ntegreerd. De structuur van de sector is geschikt om internationaal te werken. Binnen Europa zijn de Nederlandse gevelbouw- bedrijven hierin toonaangevend ten opzichte van hun Europese collega's. Ontwikkelingen De ontwikkelingen die spelen in relatie tot de gevelbouw zijn zeer uiteenlo- pend. Er is sprake van ontwikkelingen op het gebied van zowel producten als productietechnologie. Productontwikkeling kan zijn oorsprong vinden in de gevelsector zelf, of daarbuiten. De bedrijven zelf zijn doorgaans sterk intern gericht, zoals dat vaak het ge- val is binnen sterke sectoren, zoals de bouw- of de metaalsector. De vin- dingen en veranderingen komen dan vanuit de steeds verder uitdiepende technologie. Het gaat hier niet om radicale of baanbrekende ontwikkelin- gen, maar meer om vanzelfsprekende verbeteringen. Er is sprake van per- fectionering en het scheppen van een onderscheidend vermogen met de collega-bedrijven. Uiteindelijk zal de sector als geheel hierdoor een hoger niveau bereiken. De mooiste ontwikkelingen zijn die, die in relatie staan met `partners' van buiten de onderneming of zelfs van buiten de sector. Het kan hier gaan om samenwerking met toeleveranciers, beheerders of gebouwontwikkelaars of zelfs met klanten. Veelal kunnen de nieuwe, afwijkende en ongebruikelij- ke combinaties doorbraken bewerkstelligen. Ontwikkelingen met klanten of beslissende partijen in de afzetmarkt leiden direct tot aansluiting bij de vraagzijde in de markt en zijn vaak fundamenteler. De ontwikkelingen in de gevelbouw verschuiven nu van intern, dus binnen het bedrijf, naar extern en zijn daardoor sterk innovatief. 19Gevels Vitrine ing. G.J.J. Lieverse Bert Lieverse is directeur van de VMRG, de Vereniging Metalen Ramen en Deuren en tevens auteur van het boek Creatiekracht? (zie boekbespre- king op pagina 7 in dit nummer). De gevel van de Universiteit Twente in Enschede, geleverd door Alkondor BV te Hengelo. Permanente ventilatieroosters van Schipper Aluminium producten BV te Ede. BRON:VMRG BRON:VMRG Klant mondiger In de markt zien we steeds meer mondige en vooral deskundige klanten. Doordat informatie overal toegankelijk is geworden, krijgen de klanten steeds meer kennis van de producten, de mogelijkheden en ook meer in- zicht in de alternatieven of substituten. De klanten formuleren hierdoor hun wensen beter dan voorheen. Binnen de vrij traditionele bouwsector wor- den deze `klantpartners' nogal eens als vervelend en bemoeizuchtig erva- ren. In discussies gaat het vaak niet meer over de techniek, maar over de bereidheid om met elkaar in gesprek te blijven en om de samenwerking te accepteren. Hier is `vertrouwen' een sleutelbegrip. Bij voldoende vertrou- wen komen `risicodragende' innovaties van de grond en worden deze van- uit de markt gestimuleerd. Parallel aan deze ontwikkeling zien we een grotere aanspraak op de rol van de ondernemer die door regelgevers, overheden en klanten wordt ge- maakt. Men wil verantwoordelijke partners en geen anonieme instituties, die zich verschuilen achter, of zich verdedigen met juridische constructies of certificaten van onafhankelijke derden. In de bouwnijverheid staan deze zaken, mede als gevolg van de voortdurende internationalisering en de Europese eenwording, volop in de belangstelling. De ondernemers in de gevelbouw willen bij deze ontwikkelingen hun ver- antwoordelijkheid nemen en schromen dan ook niet om hiervoor nieuwe initiatieven te nemen. De sector staat open voor externe partijen en straalt vertrouwen uit naar de partijen met wie men wil samenwerken. Sectorontwikkelingen Het begrip `binnen' de sector moet ruimer worden opgevat dan `binnen' het gevelbouwbedrijf. Het is daarom beter om te spreken over het gevelbouw- bedrijf in zijn directe productieomgeving. De sector gevelbouw beslaat een breed productiespectrum. Er is sprake van zowel eenvoudige producties, waaronder stuksproducten en serieproducten, als bijzonder geavanceerde, hoogwaardige producties. Uiteraard staat de gevelbouw niet op zich maar is met allerlei vezels verbonden aan andere bedrijven in de bouw. Een van de ontwikkelingen in de sector is de eerdergenoemde perfectione- ring van de producten. Gevelelementen evolueren door bijvoorbeeld de toepassing van zelfreinigend glas, lichtregulering, moderne oppervlaktebe- handelingen, energiecellen, moderne ventilatietechnologie en vooral door besturingstechnologie. De gevel is al lang niet meer slechts de buitenkant van een gebouw, het is geworden tot een levend systeem. Dit leven wordt afgestemd op de wensen van gebruikers, beheerders en eigenaren van gebouwen. Ook zie je dat de moderne geveltechnologie integreert met an- dere technologie?n, zoals de klimaattechnologie. De ontwikkelingen gaan snel en voor sommigen te snel. Zo zie je dat pas onlangs is erkend dat de EPC (Energie Prestatie Co?ffici?nt) niet uitsluitend het domein is van de installatiebranche. Met moderne geveltechnologie, ze- ker in combinatie met klimaatinstallaties, is veel te bereiken op het gebied van energiebesparing. Met dit besef is een einde gekomen aan de onder- waardering van bouwkundige voorzieningen. Met de introductie van moder- ne geveltechnologie kan je spreken van bouwkundige klimaatinstallaties. In de publicatie Gevels en Installaties wordt door de VMRG en andere bouw- partners een schets van de motieven en mogelijkheden gegeven. In deze publicatie wordt dan ook een lans gebroken voor integraal ontwerpen. Een andere ontwikkeling is dat de technologie?n en de producten die goed scoren in de utiliteitsbouw beschikbaar komen voor de woningbouw. Aluminium gevelelementen zijn hier een goed voorbeeld van. De grote 20Gevels Vitrine De productiestraat van Scheldebouw BV van de Permasteelisa Group.Een door Boeters Alubo BV gerealiseerd trappenhuis in het Oostenrijkse Tirol. BRON:VMRG BRON:VMRG voordelen van aluminium, zoals milieuvriendelijkheid, duurzaamheid, sterk- te, flexibiliteit en het onderhoudsarme karakter, zorgen ervoor dat alumini- um gevelelementen passen bij de moderne bewoner of gebruiker. Kwaliteit Met deze laatste ontwikkeling kunnen we verder ingaan op de ontwikkelin- gen die sterk extern gericht zijn, of die in relatie staan met externe ontwik- kelingen. Allereerst is er in de gevelindustrie een grote impuls te voorzien voor het Slimbouwen?. De mogelijkheid om de gevel als vrijwel onafhanke- lijk gebouwonderdeel te fabriceren en te perfectioneren, biedt grote kan- sen. Als de klimaatbeheersing onderdeel wordt van de industri?le produc- tiewijze van de moderne gevel, vindt er ontkoppeling plaats. Op deze wijze kunnen we voorkomen dat kostbare afbouwvoorzieningen onderdeel wor- den van een ambachtelijk bouwproces. Naast technische voordelen heeft ontkoppeling veel positieve effecten op het productieproces, zoals de re- ductie van faalkosten en een betere kwaliteitsbeheersing. Kwaliteitsbeheersing staat bij de metalen gevelbouw altijd hoog op de pri- oriteitenlijst. Initiatieven op het gebied van certificering, kwamen in de bouw als eerste vanuit de gevelbouw. Een nieuwe impuls is momenteel ontstaan door de CE-markering. Dit verplichte internationale informatiesys- teem over kwaliteit, leidde tot de modernisering van de kwaliteitssystemen bij de gevelbouwbedrijven en hun toeleveranciers. De kwaliteit wordt vast- gesteld met zogenaamde Initi?le Type Testen (ITT) om vervolgens met Interne Kwaliteits Beheersingssystemen (IKB) te leiden tot realisatie. Hiermee heeft de VMRG een kwaliteitssysteem voor de sector gevelbouw ontwikkeld, dat voldoet aan alle internationale en nationale eisen, waaron- der het Bouwbesluit. Centraal staat de gegarandeerde verantwoordelijk- heid, waarop de klant een beroep kan doen bij de gevelbouwer. Het kwali- teitsmerk van de VMRG, het zogenaamde VMRG-Keurmerk?.staat sym- bool voor dit systeem en de bijbehorende kwaliteit. Comforttechnologie Gevels bevinden zich op het grensvlak tussen binnen en buiten. Vanuit dit denken ? samen met en over de markt ? is het begrip Comforttechnologie ontstaan. De gevelindustrie, samen met de ontwerpers en installateurs, biedt de gebruikers, beheerders en eigenaren van gebouwen een Optimale Comfort Omgeving (OCO). Deze omgeving is afgestemd op de functies die de ruimte de gebruiker moet bieden. Eisen daaruit voortvloeiend hebben daardoor niet alleen een technisch karakter, maar zijn vooral gericht op een optimaal gebruik en een duurzame exploitatie. In een onderzoek, uitgevoerd door de VMRG in samenwerking met de Universiteit van Twente, is vastgesteld dat een verbetering van de arbeids- productiviteit van 5% haalbaar is, door te investeren in door de gevelbouw ge?nitieerde Comforttechnologie. Het verleggen van de aandacht naar het feitelijke gebruik en de exploitatie van de klant, is een drijfveer voor succes van de betrokken bedrijven. Evenals bij kwaliteit staat ook hier de rol van de ondernemer centraal. Zijn innovatievermogen en zijn creatiekracht vormen de bron voor nieuwe impulsen voor het denken en doen in de gevelbouw. Ondernemerschap en innovatie Binnen de Gevelbouw wordt veel energie gestoken in innovatie en onderne- merschap. De gedachte hierbij is dat samenwerking en vernieuwing voort- durend aandacht verdienen en dat de sector als geheel zich daarmee ster- ker maakt. Diverse projecten die met andere bouwpartners zijn gereali- seerd, getuigen hiervan. Er zijn projecten in het kader van transportbespa- ring en lichter en slimmer bouwen. Installatiebedrijven, architectenbureaus en diverse experts, alsmede het Ministerie van Verkeer en Waterstaat, par- ticiperen in dergelijke projecten. De initiatieven vari?ren sterk: milieu en duurzaamheid, Slimbouwen? en identificatietechnologie zijn bekende voor- beelden. 21Gevels Vitrine Montagewerkzaamheden bij ABN Amro te Zwolle door Blitta BV te Venray. De VMRG De VMRG, de Vereniging Metalen Ramen en Deuren, is de brancheorganisatie, die de metalen gevelbouw vertegenwoordigt. De VMRG streeft naar versterking van de positie van de aangesloten gevelbouwbedrijven, hun diensten en producten en sti- muleert proces- en productinnovatie in de markt. Dit gebeurt door belangenbeharti- ging, scholing, onderzoek, opleiding en kennisoverdacht, voorlichting en promotie en beheer van het VMRG-Keurmerk?. De VMRG is actief op het gebied van techniek, marktverkenning, milieu en wet- en regelgeving. Bij deze brancheorganisatie zijn in totaal 180 bedrijven aangesloten, waaronder 125 gevelbouwers en 55 toeleveran- ciers en adviesbureaus. Deze samenstelling zorgt ervoor dat de VMRG een sectoror- ganisatie is die representatief is voor circa 90% van de gevelbouwmarkt. De omzet van de VMRG-bedrijven bedraagt circa 600 miljoen en er werken in totaal onge- veer 3.700 mensen bij deze bedrijven. Toeleverende bedrijven binnen de VMRG zijn onder andere glasproducenten, leveranciers van aluminium systemen en diverse ge- specialiseerde leveranciers en dienstverleners. Info: www.vmrg.nl BRON:VMRG